Başlıklar
ToggleMedeni Hukukta aile birliğinin korunması amacıyla öngörülen tedbirlerden biri olan aile konutu; eşlerin ve varsa çocuklarının birlikte ve sürekli kalma niyetiyle yaşadıkları meskendir. Eşlerin aile konutu ile ilgili olarak yapacakları mülkiyetin devri, hakların sınırlandırılması, kira sözleşmesinin feshi gibi bazı hukuki işlemler kanun ile sınırlandırılmış ve diğer eşin açık rızasına tabi tutulmuştur. Aile konutu ile ilgili kapsamlı bir makaleye Aile Konutu – Şerhi- Özellikleri buradan ulaşabilirsiniz.
Bir meskenin aile konutu olduğunu gösteren ve tapu kütüğüne işlenen açıklamadır. Aile konutunu üçüncü kişiler yönünden aleni hale getiren hukuki işlem “aile konutu şerhi” dir. Aile konutuyla ilgili yasal korumalardan tam olarak yararlanabilmek için tapu siciline şerh konulması gerekmektedir. Şerhi koydurmak zor değildir. Ayrıntı için Aile Konutu – Şerhi- Özellikleri başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Tapu kütüğündeki şerhe rağmen eşin açık rızası olmaksızın, diğer eş aile konutunu satarsa bu satış geçersiz olur. Açılacak bir tapu iptali ve tescil davasıyla satış iptal edilir. Bu dava, 4787 sayılı Kanunun 4. maddesinde yer alan aile hukukundan kaynaklanan dava ve işlerden olduğundan görevli mahkeme aile mahkemeleridir. HMK 12. maddesi “Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki” başlığı ile tapu iptali ve tescili davalarında yetkili mahkemenin taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olduğunu düzenlemiştir. Özetle, malik olan eş, aile konutunu eşin rızası olmaksızın satmış ise bu konutun bulunduğu yer aile mahkemesinde bir tapu iptali ve tescil davası açılmalıdır. Davalı taraf ise aile konutunu devralan kişi olarak belirtilir.
Bu durumda da işlemin geçersizliğinin tespiti ve tapu iptali talebiyle dava açılabilir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konutun aile konutu özelliği taşıyacağı, bu nedenle, aile konutu şerhi konulmasının “kurucu” değil “açıklayıcı” olduğu görüşündedir. Bu görüş şerh konulmamış olsa da malik olmayan eşin açık rızası bulunmaksızın yapılan devirlerin iptali için dava açmayı mümkün kılmaktadır. Üçüncü şahsın iyiniyetli olmasının bir önemi yoktur. Diğer eşin sonradan icazet vermeyip tapu iptali ve tescil davası açması durumunda üçüncü kişi alıcı üzerindeki tapu kaydı iptal edilip aile konutu aileye geri dönecektir.
Hiçbir dava türü internetten alınan hazır dava dilekçesi içeriklerinin kullanılmasına uygun değildir. Bu durum önemli hak kayıplarına neden olabilir. Dava dilekçesinin hazırlanması ve davanın yürütülmesi konusunda bir avukattan yardım almanız önerilir. Aşağıdaki örnek dilekçenin zorunlu unsurlarını göstermek için verilmiştir.
BURSA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
İhtiyati Tedbir Taleplidir
DAVACI : BİHTER ZİYAGİL (T.C. K. No )
ADRES : …………….Mudanya/BURSA
VEKİLİ : Av. Hüseyin DEMİRBAŞ – Av. Meral DEMİRBAŞ – Av. Kadir Kağan DEMİRBAŞ
ADRES : Ankara Yolu Cad. Demirtaşpaşa Mahallesi, No:36, Tüze İş Merkezi, Kat:10/34–35 Osmangazi/BURSA
DAVALI : OSMAN SEFER TELLİOĞLU (T.C. K. No: )
ADRES : ……….. Nilüfer/BURSA
KONU : Aile Konutunun Açık Rıza Bulunmaksızın Satışı Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil
HARCA ESAS DEĞER: 100.000,00 TL
AÇIKLAMALAR :
(Olaylar, olgu ve deliller açık ve tekrara düşülmeksizin yazılmalıdır. Taşınmazın tapu kaydı, işlem tarihleri eksiksiz ve doğru olarak belirtilmelidir)
1. Bursa İli, Mudanya İlçesi, ….Mah., … Ada, …. Parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan, kat mülkiyetli, E4 numaralı mesken niteliğinde bağımsız bölüm davacı, eşi ve çocukları için aile konutu olarak özgülenmiştir. Aile yaklaşık 8 yıldır bu meskende yaşamaktadır.
2. Davacının eşi Adnan Ziyagil, bu meskeni, 29. Nisan 2022 tarihinde, davacıdan gizleyerek davalıya satmıştır. Satış bedeli de bölgenin rayicine göre çok düşüktür.
3. TMK Md. 194/1 “Madde 194- Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” Hükmünü amirdir. Düzenlemenin emredici nitelikte olmasından dolayıbu haktan önceden feragat edilemeyeceği gibi eşlerin anlaşmasıyla da ortadan kaldırılamaz. Öte yandan satıştan habersiz olan davacının işleme açık rızasının bulunmadığı da tartışmasızdır.
4. Her ne kadar dava konusu bağımsız bölümün tapu kaydına aile konutu şerhi verilmemiş ise de Yargıtay içtihatlarına göre şerhin kurucu değil açıklayıcı olması ve davalının iyiniyetli sayılmasının mümkün bulunmaması karşısında işlemin geçersiz olduğu açıktır.
5. Davalı, davacının eşinin eski bir arkadaşıdır. Bu meskenin aile konutu olduğunu bilmektedir. Hatta bu eve misafir olarak bir iki defa gelmiştir.
6. TMK Md. 194’ ün amacı ailenin korunmasıdır. Dava konusu satış işlemi ile davacı ve ailesi yaşadıkları konutu kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır.
6. Açıklanan nedenlerle işbu davanın açılarak aile konutunun açık rıza bulunmaksızın satışa konu edilmesi ve geçersizliği nedeniyle tapu iptali ve tescil talebinde bulunmak gerekmiştir.
HUKUKİ NEDENLER: TMK Md. 194, HMK , sair mevzuat ve Yargıtay İçtihatları
DELİLLER:
(Delller somut olaya göre belirlenmeli ve geniş bir şekilde sınırlandırılarak dava dilekçesinde mutlaka belirtilmelidir)
Tapu Kayıtları, Nüfus kayıtları, ikametgah belgesi, yerleşim yeri kayıtları, tanık beyanları, keşif ve bilirkişi incelemesi ve her türlü yasal delil.
Karşı tarafın delillerine karşı delil bildirme hakkımız saklıdır.
HMK Md.145 ve diğer maddelerine göre delil bildirme hakkımız saklıdır.
SONUÇ VE TALEP : Açıklanan ve re ’sen nazara alınacak nedenlerle; fazlaya ilişkin tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile,
1) Öncelikle, Bursa İli, Mudanya İlçesi, ….Mah., … Ada, …. Parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan, kat mülkiyetli, E4 numaralı mesken niteliğinde bağımsız bölümün üçüncü kişilere devrinin önlenmesi yönünden ihtiyati tedbir kararı VAAZINA,
2) Yapılacak yargılama sonucunda; Bursa İli, Mudanya İlçesi, ….Mah., … Ada, …. Parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan, kat mülkiyetli, E4 numaralı mesken niteliğinde bağımsız bölümün davalı adına olan TAPU KAYDININ İPTALİ ile ESKİ MALİKİ ADNAN ZİYAGİL ADINA TESÇİLİNE,
3) Yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalı tarafa TAHMİLİNE,
Karar verilmesi talep ve dava olunur. Saygılarımla. 27.06.2022
Davacı Vekili
Avukat Hüseyin Demirbaş