Anlaşmalı Boşanma Protokolü

Evlilik, tarihin ilk dönemlerinden beri bütün topluluklarda ve kültürlerde rastlanan en yaygın birliktelik biçimidir. Önceden sürekli birlikte yaşamayan, yasal veya ahlaki açıdan birbirlerine karşı herhangi bir sorumluluk taşımayan, belki uzun süreden beri tanışmayan iki insanın evlenerek bir aile oluşturmaları bir takım zorlukları da beraberinde getirebilir. Bu zorluklar bazen tarafların her ikisi bazen de sadece biri yönünden katlanılamaz bir hal alır ve evlilik birliğini sürdürmek zorlaşır. İşte boşanma dediğimiz hukuki ve sosyal olgu iki taraftan en az birinin mutsuz olması ya da başka gerekçelerle evlilik birliğini sonlandırmak istemesiyle gündeme gelir.  

Boşanma oranları, ülkemizde ve dünyada her geçen yıl artmaktadır. Öyle ki neredeyse boşanma sayıları yeni evlilik sayılarını geçecek boyuta ulaşmıştır. Bunun sonucu olarak evli kalınan süre geçmiş yıllara göre dikkat çekici bir şekilde kısalmıştır. Elbette bu durum önemli bazı sosyal problemleri de ortaya çıkarmaktadır. 

Boşanma davaları kimi zaman tarafların tüm konularda anlaşmaları ile hızlı ve kolayca sonuçlanırken kimi zaman da tarafların bir veya birkaç ihtilaf üzerinde karşılıklı bir mutabakata varamamaları nedeniyle çekişmeli olarak gerçekleşmektedir.  

Elbette çiftler mutsuzsa, şiddet, aldatma, sorumlulukları yerine getirmeme gibi majör olumsuzluklar varsa, tarafların evliliğin geleceğine ilişkin inançları kalmamışsa evlilik sonlandırılabilir. Ancak zaman zaman küçük sorunların büyütülmesi, iletişimden kaçınılması, başka aile üyelerinin telkin ve yönlendirmelerine karşı durulamaması, karşılıklı inatlaşma gibi üstesinden gelinebilir sorunların yönetilememesi nedeniyle evliliklerin boşanma ile sona erdirildiği de gözlenmektedir. Boşanmanın her iki taraf ve çocuklar için pek çok olumsuzluğu da beraberinde getirdiği bu nedenle karşılıklı anlayış ve hoşgörü çerçevesinde küçük sorunları devasa birer boşanma nedenine dönüştürmekten kaçınmanın en doğrusu olacağı hatırda bulundurulmalıdır. Sorunlar evlilik birliği içinde çözülemeyecek bir hal almış, evlilik birliğini sürdürmede yanlar ve toplum açısından bir yarar kalmamışsa boşanmadan da korkmamak gerekir. Bunun olmadığı durumlarda taraflar hem kendilerini hem de birbirlerini yıpratarak, çözülememiş sorunların çok daha vahim sonuçlar doğurmasına yol açabilirler.  

Boşanmaya karar verildiğinde anlaşmalı boşanma yolunun seçilmesi daha az yıpratıcı ve daha hızlı bir boşanma sürecinin yaşanmasını sağlayabilir. Ancak taraflardan biri inatlaşıyor ve boşanmak istemiyor ya da ya da yanlar boşanmanın mali sonuçları ve velayet konusunda anlaşamıyorlarsa daha yıpratıcı ve uzun bir süreç olan çekişmeli boşanma prosedürünü izlemekten başka bir seçenek de yoktur. Bu aşamada avukatınızın tercih ve yönlendirmeleri de önemli bir rol oynayacaktır. Başarılı, tecrübeli, müvekkillerinin ne istediklerini bilerek buna göre hareket eden avukatlar daha doğru bir yönlendirme sağlayarak daha iyi sonuçlar elde edebilirler. Bu nedenle avukat tercihi iyi düşünülerek yapılmalıdır. 

Boşanma davaları eğer anlaşmalı olacaksa mutlaka bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmalı ve bu protokol her iki tarafın da ıslak imzasını taşımalıdır.  

Anlaşmalı boşanma protokolü yanlar arasında bir sözleşmedir. Dolayısıyla borçlar hukukunun genel prensiplerine tabidir. Protokoldeki kararlaştırmalar borçlar hukukunun temel ilkelerine uygun olmalı, yanı sıra Medeni Kanunun aradığı koşulları da taşımalıdır. Bu nedenle protokolde, boşanmanın mali sonuçlarına ve velayet konusuna mutlaka yer verilmelidir. Eksiksiz ve usulüne uygun bir şekilde protokole dökülen bir anlaşma, evlilik de en az bir yıl sürmüşse genellikle tek oturumda boşanmanın gerçekleşmesini sağlar.  

Ancak evlilik bir yıldan az sürmüşse anlaşmalı boşanma davası reddedilecektir. Bu durumda çekişmeli boşanma davası yolu izlenmelidir. Taraflar boşanmanın fer’ileri ve mali sonuçları üzerinde zaten anlaşmış olduklarından, sadece geçimsizliği kanıtlayarak, bu ihtimalde de yine hızlı bir şekilde boşanabilirler. 

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği

Boşanma davalarında eşlerden her ikisi de boşanmayı istiyor ve boşanmanın sonuçları hakkında tam bir uzlaşmaya varılmış ise bir protokol hazırlanır. Bu protokol iki tarafça imzalanmalı ve mahkeme huzurunda tekrar edilmelidir. Bu nedenle taraflar mahkemede avukatları ile birlikte bizzat hazır bulunmalıdır.  Mahkemenin protokolü uygun bulmasıyla tek celsede ve bir günde boşanma geçekleşir. Ancak çiftlerden ikisi de boşanmak istiyor ancak boşanmanın mali sonuçları ve velayet konularında anlaşamıyorlarsa dava çekişmeli boşanma davasına dönecektir.  

Anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve manevi tazminat istekleri, çocuk varsa velayet hakkının kimde olacağı, kişisel ilişki, nafaka ödenip ödenmeyeceği, ödenecekse ne kadar olacağı, ziynet eşyaları, edinilen malların paylaşımı ve mal rejimin tasfiyesine ilişkin konular açık, yoruma ihtiyaç bırakmayacak ve infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde belirtilmelidir.  

Bunların dışında varsa tarafların protokole geçirilmesini arzu ettiği hususlar eklenir ve her iki tarafça imzalanarak dava dosyasına ibraz edilir. Yargıcın protokolü uygun bularak tasdikine karar vermesinden ve kararın kesinleşmesinden sonra kararlaştırılan hususlara itiraz mümkün değildir. 

Anlaşmalı boşanma protokolü örneğinde mutlaka olması gerekenler:

• Kişisel bilgiler
• Velayet
• Boşanma hukukuna dayalı maddi ve manevi tazminat 
• Nafaka

Edinilmiş malların paylaşımı veya mal rejiminin tasfiyesine yönelik hususlar ile çeyiz ve ziynet eşyalarına yönelik talepler boşanmanın ferilerinden sayılmazlar. Bu nedenle bir anlaşmalı boşanma protokolünde bu konuların yer alması zorunluluk arz etmez. Elbette taraflar dilerlerse bu konudaki kararlaştırmalarını da protokole derç edebilirler ki uygulamada hemen daima böyle yapılmaktadır. Bununla birlikte bu konular etraflıca müzakere edilmeden alelacele protokole konulmamalıdır. Mal rejiminin tasfiyesi oldukça teknik bir konudur ve tasfiyeden kaynaklanan alacakların belirlenmesi kapsamlı nitelikli hesaplamalar yapmayı gerektirir. Bütün bunların aceleye getirilmesi telafisi mümkün olmayan zararlar ve hak kayıpları ile sonuçlanabilir.  

Kısacası kanunen zorunlu olan hususlar mutlaka yer alacak şekilde protokolün kapsamı taraflarca belirlenir. Tarafların adı, soyadı, kimlik numaraları, adresleri belirtilir. Kadının, eşinin soy ismini kullanmaya devam edip etmeyeceği, evcil hayvanın kimde kalacağı, avukatlık ücretlerinin ve yargılama giderlerinin hangi taraf üzerinde kalacağı veya taraflara arasında ne şekilde paylaştırılacağı gibi hususlara da protokolde yer verilebilir. Müşterek çocuk varsa çocuğun hangi ebeveyni ile kalacağı, çocukla ilgili nafaka gibi yükümlülükler ve çocukla kişisel ilişki gün ve zaman aralıkları da açık bir şekilde belirlenir. 

Eşlerden birine nafaka ve/veya boşanma hukukundan kaynaklanan tazminat ödenecekse miktarına karar verilir. Ödenmeyecekse bu da belirtilir. 

Anlaşmalı boşanma davalarında protokol oldukça önemlidir. Protokol, aile mahkemesi hâkimi tarafından da onaylandıktan ve verilen karar kesinleştikten sonra mahkeme kararının eki sayılır. Artık itiraza konu edilemez. Hâkimin protokolü onaylaması için şartların ve protokolün boşanmaya uygun olması gerekir. Tarafların bilgileri doğru ve eksiksiz olarak verilmelidir. Ayrıca anlaşmalı boşanma davalarında hem protokolde hem de mahkeme huzurunda açık bir şekilde iki tarafın da boşanma niyetlerini belirtmiş olması gerekir. Çekişmeli boşanma davalarında olmayan bu şart, anlaşmalı boşanma davalarına özgüdür.  

Örnek bir boşanma protokolü yapacak olursak;

ANLAŞMALI BOŞANMAYA DAİR PROTOKOL

Bihter Ziyagil (T.C. NO:  )  ile Adnan Ziyagil (T.C. NO:   ) aralarında karşılıklı olarak anlaşarak BOŞANMAYA karar vermiş ve işbu protokolü tanzim etmişlerdir.

Buna göre;

1– Taraflar karşılıklı olarak boşanmayı kabul etmişlerdir.

2- Reşit olmayan müşterek çocuk 1.1.2018 doğumlu Berkay Ziyagil’ in velayeti anne Bihter Ziyagil’ e verilecektir.  

3- Baba Adnan Ziyagil ile müşterek çocuk arasında; her hafta cumartesi günleri sabah saat 10:00′ dan, pazar günü akşam 18:00 ‘ e kadar, her yılın temmuz ayının 1. gününden 30. gününe kadar ve her yılın sömestr tatilinde, tatili takip eden günden itibaren 7 gün ayrıca dini bayramların 2. günü saat 10:00’dan son günü saat 17:00 ye kadar olmak üzere şahsi münasebet tesis edilecektir.

4- Adnan Ziyagil, müşterek çocuk Berkay Ziyagil için aylık 15.000, 00 TL iştirak nafakası ödeyecektir. Bu nafaka her yılın ekim ayında Devlet İstatistik Enstitüsünce o ay açıklanan yıllık ÜFE oranında artışa tabi tutulacaktır

5- Davalı Adnan Ziyagil, davacı Bihter’e ait olup yedinde bulunan on iki adet toplam 276 Gr. (12X23 Gr), 22 ayar bileziği aynen veya misli ile en geç 30 Aralık 2022 tarihinde davacı Bihter’ e teslim edecektir.  

6- Taraflar, boşanma sebebiyle karşılıklı olarak birbirlerinden tedbir, yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat talep etmemektedirler.

7- Edinilmiş mal niteliğinde olup taraflardan Adnan Ziyagil adına kayıtlı bulunan …. İli, …ilçesi,  ….Mahallesi, …. Pafta,…. Parsel sayılı ana taşınmazda , ..Kat; … nolu , …arsa paylı mesken niteliğindeki bağımsız bölüm ile .. ………….plaka sayılı araç için, Adnan Ziyagil diğer eş Bihter Ziyagil’ e katılma alacağı olarak;

10 Temmuz 2022 tarihinde 1.200.000,00 TL,

10 Ekim 2022 tarihinde 550.000,00 TL,

30 Aralık 2022 tarihinde ise 1.750.000,00 TL olmak üzere toplam 3.000,000,00 TL ödeyecektir.

Adnan Ziyagil, Bihter Ziyagil’ e ödenecek bu tutarın teminatını oluşturmak üzere , boşanma kararının kesinleşeceği tarihten itibaren en geç bir hafta içerisinde, Bursa İli, ….ilçesi, ….Mahallesi,…. Pafta,…. Parsel sayılı ana taşınmazda bulunan, ..Kat; … nolu , …arsa paylı mesken niteliğindeki bağımsız bölüm üzerine 1. dereceden 1.800.000,00 TL tutarlı ipotek konulması  için tapuda gerekli talepte bulunacak ve ipotek tescil işlemlerini yaptıracaktır.  

Adnan Ziyagil, bu süre içinde mücbir veya haklı bir sebep bulunmaksızın, ipotek için gerekli talep ve tescil işlemlerini sonuçlandırmaması halinde, kararın kesinleştiği tarihi takip eden ayın son günü kararlaştırılan katılma alacağının ödenmemiş kısmı muaccel hale gelecektir.

8- Taraflar, iş bu protokolde yazılı olanlar dışında birbirlerinden, evlilik birliğinden, boşanmadan, eşler arasındaki mal rejiminden yahut mal rejiminin sona ermesinden/tasfiyesinden kaynaklanan katkı payı alacağı artık değere katılma alacağı, değer artış payı alacağı, ziynet/çeyiz eşyası, v.s hiçbir hak ve alacak taleplerinin bulunmadığını gayrikabili rücu şekilde ve kat’i olarak beyan, kabul ve taahhüt etmişlerdir.

9- Taraflar, açılacak boşanma davası nedeniyle birbirinden yargılama gideri ve vekalet ücreti talep etmeyeceklerdir.

10- Taraflar yukarıda yazılı şartlarda anlaşmış olup, işbu protokol, yanlar arasında derdest bulunan Bursa ( ) Aile Mahkemesinin 2012/  E. Sayılı dava dosyasına ibraz olunacaktır.

İş bu protokolü okuduk, irademize uygun bulduk ve 01.07.2022 günü karşılıklı olarak imza altına aldık.

BİHTER ZİYAGİL                                                                                                           ADNAN ZİYAGİL 

Nafakasız Anlaşmalı Boşanma Protokolü

Boşanmalar anlaşmalı ve çekişmeli olarak ayrılabildiği gibi anlaşmalı boşanma davalarında tarafların çok farklı kararlaştırmaları da olabilir. Örneğin velayet genellikle rastlandığı üzere anneye değil babaya verilebilir. Nafaka talep edilmeyen, tazminat ödenmeyeceği kararlaştırılan anlaşmalı boşanmalar da söz konusu olabilir. Tarafların birbirlerinden hiçbir şey talep etmedikleri anlaşmalı boşanma örneklerine de rastlanmaktadır. Bu durumlarda da tarafların anlaşmaları tereddüde yer vermeyecek şekilde protokole yansıtılmalıdır. 

Örnek protokol 

ANLAŞMALI BOŞANMAYA DAİR PROTOKOL

Bihter Ziyagil (T.C. No:  )  ile Adnan Ziyagil (T.C.NO:   ) aralarında karşılıklı olarak anlaşarak BOŞANMAYA karar vermiş  ve işbu protokolü tanzim etmişlerdir.

Buna göre;

1– Taraflar karşılıklı olarak boşanmayı kabul etmişlerdir.

2- Taraflar, boşanma sebebiyle karşılıklı olarak birbirlerinden tedbir, yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat talep etmemektedirler.

3- Taraflar, çeyizlerine dahil olan eşyalar ile şahsi eşyalarını almış, evlilik birliği içinde alınmış olan eşyaları paylaşmışlardır. Eşya olarak birbirlerinden her hangi bir hak alacakları yoktur.

4- Tarafların birbirlerinde, katkı payı, katılma alacağı, ziynet eşyaları gibi evlilik birliğinden veya boşanmadan yahut eşler arasındaki mal rejiminden kaynaklanan her hangi bir hak ve alacakları yoktur.  

5- Taraflar karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekil ücreti talep

etmeyeceklerdir.

Taraflar yukarıda yazılı şartlarda anlaşmışlardır. İşbu protokol, anlaşmalı boşanmanın esası olarak, açılacak olan boşanma dava dosyasına ibraz olunacaktır

İş bu protokolü okuduk, irademize uygun bulduk ve 28.09.2017 günü karşılıklı olarak imza altına aldık.

BİHTER ZİYAGİL                                                                                                           ADNAN ZİYAGİL 

Anlaşma protokolleri mutlaka boşanma davalarında deneyimli bir avukatın yadımı veya gözetiminde yapılmalıdır. 

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Tapu Devri

Anlaşmalı boşanmalarda, tarafların edinilmiş mal niteliğindeki taşınmazların paylaşılması da söz konusu olabilir. Bazen eşlerden birinin adına kayıtlı bir taşınmazın diğerine devredilmesine karar verilebilir. Bu durum protokolde açıkça yer almalı ve tapu devrine yönelik ayrıntılı bir düzenleme de yapılmalıdır. Tapu devrinin yapılacağı taşınmazın detaylı ve net bilgileri açık bir şekilde yazılmalıdır. 

Devrin hangi gün ve tarihte yapılacağı, devir sırasında ortaya çıkacak harcın, vergi borçlarının ve herhangi diğer masrafların (ulaşım gibi) kim tarafından ödeneceği ya da ortak olarak mı ödeneceği gibi konulara yer verilmelidir. Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan tapu devir şartına daha sonra taraflardan biri yanaşmazsa diğer taraf yasal yollara başvurabilir. Tapu devrinin kendisine yapılmadığı ve borcun ödenmediği ispat edilerek aile mahkemesinde tapu iptali ve tescil davası açabilir. Taşınmaz devrinin taraflara değil de çocuklardan birine yapılmak istendiğine de rastlanmaktadır. Bunun da protokolde belirtilmesi ve her iki tarafça kabul edilmesi gerekir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Noterden Yapılır Mı?

Anlaşmalı boşanma protokolünün noter onaylı olması gerekli değildir. Ancak eğer iki taraf da isterse hazırladıkları protokolü noter huzurunda da imza altına alabilirler. Bu durumda imza inkarı gibi hususların önüne geçilmiş olur. Ancak bu türden bir inkara hemen hemen hiç rastlanmadığını da not etmek gerekir.

Kanuna ve usule uygun bir protokolün taraflarca imza altına alınarak mahkemeye sunulması yeterlidir. Zaten duruşmada tekrar edilerek tutanağa geçirilmektedir. 

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı Protokolü

Boşanma davalarındaki temel anlaşmazlıklardan biri de mal paylaşımıdır. Ancak mal paylaşımı veya daha doğru ifade ile mal rejiminin tasfiyesi boşanmanın ferilerinden değildir. Bu nedenle ayrı bir dava olarak görülür. Yanlar anlaşmalı boşanma protokolünde bu konuya hiç değinmeden sadece boşanmaya odaklanıp mal paylaşımını sonraya da bırakabilirler. Ancak bütün ihtilaf noktalarını ortadan kaldırmak için edinilmiş malların paylaşımı konusunda da anlaşmaya varabilir ve bu anlaşmayı protokole geçirebilirler. Uygulamada da genellikle böyle yapılmaktadır. Tarafların anlaştıkları hususları dikkatlice protokole geçirmeleri, hak ve yükümlülükleri ifa tarihi ile birlikte açık bir şekilde yazmaları önemlidir. Her bir malın detayı ve ayırıcı nitelikleri belirtilmelidir.  

Anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı, tarafların evlilikleri boyunca edindikleri malların tarafların rızasına dayalı bir anlaşma ile paylaştırılmasına dayanır. Taraflar aşağıda tadadı olarak sayılan mal varlığı değerleri üzerinde irade serbestliği ilkesi çerçevesinde diledikleri gibi anlaşabilirler. Kanunun belirlediğinden daha farklı bir paylaşım oranı da kararlaştırabilirler. Anlaşmalı boşanma davasında mal paylaşımı protokolünde olması gerekenleri şu şekilde verebiliriz:

• Düğünde takılan ziynet eşyaları
• Evlilik süresince alınan tüm ev, araba ve ev eşyaları
• Eşlerin birbirlerine özel günler için aldığı hediyeler,
• Eşlerin; anne ve baba gibi yakınlarına mal edinmeleri için yaptıkları yardımlar
• Bireysel emeklilik durumları
• Evlilik süreci boyunca yatırım amaçlı alınan veya biriktirilen altın veya paralar

Evlilik sürecinde elde edilen her türlü maddi değeri olan varlıkların paylaşımına protokolde yer verilebilir. Evlilik süresince edinilen malların yanı sıra, borçların, kredi ödemelerinin, alacakların da göz önünde bulundurulması gerekir. 

Anlaşmalı boşanma davalarında taraf asılların duruşmada hazır bulunması zorunludur. Protokolün bütünündeki kararlaştırmaların kabul edildiğinin mahkemede sözlü olarak da tekrar edilmesi ve tutanaklara geçirilmesi gerekir. Eğer eşler, anlaşmalı boşanma protokolünde birbirlerinden yasal mal rejimi kapsamında herhangi bir hak ve alacak talep etmediklerini belirtmiş ve protokol mahkemece onaylanmışsa haklarından vazgeçmiş sayılırlar ve daha sonra bunlara yönelik taleplerde bulunamazlar. 

Sonuç olarak anlaşmalı boşanma protokolü, Medeni Kanunun 166/3 maddesindeki şartlara uygun olması, borçlar hukukunun genel hükümlerine ve kamu düzenine aykırılık içermemesi, muğlak, birbiri ile çelişen, infazda tereddüt yaratacak hükümler barındırmaması, koşuluyla taraflarca serbestçe düzenlenebilir.    

Anlaşmalı Boşanma Davası Konusunda Sık Sorulan Sorular için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz