Başlıklar
ToggleCeza hukuku nedir? Hukuk; toplumsal düzeni tesis etmeye yönelmiş ve yaptırımlarla desteklenen kurallar bütünüdür. Hukuk sistemi olarak tarif edebileceğimiz bu kurallar kümesi, sosyal ilişkilerin karmaşık doğası ve çok yönlülüğü nedeniyle birçok alt dala ayrılır. Bunların arasında herkesin bir şekilde temas ettiği alanların başında gelen ceza hukuku ve Türk Ceza Kanunu, adaletsizliği ve hukuksuzluğu oluşturan insan fiillerinden hangilerinin suç veya kabahat olarak tanımlanacağını düzenleyen ve yaptırımlara bağlayan hukuk dalıdır. Aynı zamanda Ceza Hukuku, bu davranışın hangi durumlarda suç veya kabahat teşkil edeceğini ve bu kabahatlerin işlenmesi durumunda hangi yaptırımların uygulanacağını belirleyen hukuk disiplinidir.
Kısacası devletin asli görevi, meşru ve adil bir toplumsal düzen kurmak ve sürdürmek olurken, bu görevi hukuk sistemi, yasalar ve toplumun kendisine devrettiği yaptırım gücüyle yerine getirir. Esasen ülkede yürürlükte olan tüm hukuk kurallarının amacı, insanlar arasındaki ilişkileri düzenlemek ve böylece toplumun barış ve düzen içinde yaşamasını sağlamaktır. Ceza hukuku da diğer hukuk disiplinleri gibi, kaynaklarını bu genel amaca katkıda bulunmak amacıyla kullanır ve tüm insanların hukuk düzeni içerisinde yaşam hakkı başta olmak üzere temel hak ve özgürlüklerinin korunmasını sağlar.
Bu noktada ceza hukukunun özelde de Türk Ceza Hukuku’nun temel ilkeleri ile toplumsal düzenin korunmasına sağladığı katkıların irdelenmesi gerekiyor. Hukuku ve hukukun kurallarını dikkate almaksızın eylem ve fiillerde bulunmak, toplum düzeninin sağlanması amacına zarar verecek ve kamu düzeni de bundan olumsuz şekilde etkilenecektir.
Ceza Hukuku sisteminin temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür;
Hangi fiillerin suç teşkil ettiğini, suçun unsurlarını, suçlar için öngörülmüş yaptırımları (cezaları) ve tüm bunlara ilişkin temel ilkeleri inceleyen hukuk dalı maddi ceza hukukudur. Maddi ceza hukukuna ilişkin temel kanun 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’dur.
Maddi ceza hukukunda, ceza hukukunun genel hükümleri ve ceza hukukunun özel hükümleri iki ayrı kısımda ele alınır ve düzenlenir.
Bugün yürürlükte olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun genel hükümleri birinci maddeden 75. Maddeye kadar olan kısmında yer alır. Aynı kanunun özel hükümleri ise 76. Maddeden başlayarak 345. Maddeye kadar olan kısmıdır ve bu bölümler iki farklı kitap ya da iki farklı hukuk olarak karşımıza çıkar.
BİRİNCİ KİTAP
BİRİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 1 Ceza Kanununun amacı
MADDE 2 Suçta ve cezada kanunilik ilkesi
MADDE 3 Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi
MADDE 4 Kanunun bağlayıcılığı
MADDE 5 Özel kanunlarla ilişki
MADDE 6 Tanımlar
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 7 MADDE 7
MADDE 8 Yer bakımından uygulama
MADDE 9 Yabancı ülkede hüküm verilmesi
MADDE 10 Görev suçları
MADDE 11 Vatandaş tarafından işlenen suç
MADDE 12 Yabancı tarafından işlenen suç
MADDE 13Diğer suçlar
MADDE 14 Seçimlik cezalarda soruşturma
MADDE 15 Soruşturma koşulu olan cezanın hesaplanması
MADDE 16 Cezadan mahsup
MADDE 17 Hak yoksunlukları
MADDE 18 Geri verme
MADDE 19 Yabancı kanunun göz önünde bulundurulması
İKİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 20 Ceza sorumluluğunun şahsiliği
MADDE 21 Kast
MADDE 22 Taksir
MADDE 23 Netice sebebiyle ağırlaşmış suç
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 24 Kanunun hükmü ve amirin emri
MADDE 25 Meşru savunma ve zorunluluk hâli
MADDE 26 Hakkın kullanılması ve ilgilinin rızası
MADDE 27 Sınırın aşılması
MADDE 28 Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit
MADDE 29 Haksız tahrik
MADDE 30 Hata
MADDE 31 Yaş küçüklüğü
MADDE 32 Akıl hastalığı
MADDE 33 Sağır ve dilsizlik
MADDE 34 Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 35 Suça teşebbüs
MADDE 36 Gönüllü vazgeçme
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 37 Faillik
MADDE 38 Azmettirme
MADDE 39 Yardım etme
MADDE 40 Bağlılık kuralı
MADDE 41 İştirak hâlinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçme
BEŞİNCİ BÖLÜM
MADDE 42 Bileşik suç
MADDE 43 Zincirleme suç
MADDE 44 Fikrî içtima
ÜÇÜNCÜ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 45 Cezalar
MADDE 46 Hapis cezaları
MADDE 47 Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası
MADDE 48 Müebbet hapis cezası
MADDE 49 Süreli hapis cezası
MADDE 50 Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar
MADDE 51 Hapis cezasının ertelenmesi
MADDE 52 Adli para cezası
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 53 Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma
MADDE 54 Eşya müsaderesi
MADDE 55 Kazanç müsaderesi
MADDE 56 Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri
MADDE 57 Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri
MADDE 58 Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular
MADDE 59 Sınır dışı edilme
MADDE 60 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 61 Cezanın belirlenmesi
MADDE 62 Takdiri indirim nedenleri
MADDE 63 Mahsup
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 64 Sanığın veya hükümlünün ölümü
MADDE 65 Af
MADDE 66 Dava zamanaşımı
MADDE 67 Dava zamanaşımı süresinin durması veya kesilmesi
MADDE 68 Ceza zamanaşımı
MADDE 69 Ceza zamanaşımı ve hak yoksunlukları
MADDE 70 Müsaderede zamanaşımı
MADDE 71 Ceza zamanaşımının kesilmesi
MADDE 72 Zamanaşımının hesabı ve uygulanması
MADDE 73 Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar
MADDE 74 Dava veya cezanın düşmesinin etkisi
MADDE 75 Ön ödeme
Ceza Kanunundaki özel hükümler kasten adam öldürme, işkence, cinsel taciz ve saldırı, hakaret, hırsızlık, yağma, uyuşturucu ticareti gibi suç tiplerini düzenlemekte ve yaptırıma bağlamaktadır.
Ceza Kanunundaki özel hükümlerde, ceza gerektiren suçlar belirli kriterlere göre sınıflandırılmaktadır. Kanun koyucu bu sınıflandırmada suçun maddi ve manevi unsurları, faili, öngörülen yaptırım, suçun görünüş şekilleri, saikı, suçun yeri ve zamanı gibi birçok kriteri dikkate almıştır. Hukuka aykırı olarak işlenen ve suç teşkil eden her türlü fiil, hukuki değeri ihlal eder ve ona zarar verir. Suçun ihlal ettiği değer, ceza fiilinin maddi nesnesidir. Buna göre Ceza Hukuku, haksızlık ve hukuka aykırılık oluşturan davranışları, hırsızlık, saldırı, taciz gibi kesin hükümlerle isimlendirerek açık ve kesin bir şekilde suç olarak tanımlar.
Ceza hukukunun temel kanunu olan 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun özel hükümleri şu şekilde maddeler halinde sıralanır;
İKİNCİ KİTAP
BİRİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 76 Soykırım
MADDE 77 İnsanlığa karşı suçlar
MADDE 78 Örgüt
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 79 Göçmen kaçakçılığı
MADDE 80 İnsan ticareti
İKİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 81 Kasten öldürme
MADDE 82 Nitelikli hâller
MADDE 83 Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi
MADDE 84 İntihara yönlendirme
MADDE 85 Taksirle öldürme
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 86 Kasten yaralama
MADDE 87 Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama
MADDE 88 Kastla yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi
MADDE 89 Taksirle yaralama
MADDE 90 İnsan üzerinde deney
MADDE 91 Organ veya doku ticareti
MADDE 92 Zorunluluk hâli
MADDE 93 Etkin pişmanlık
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 94 İşkence
MADDE 95 Neticesi sebebiyle ağırlaşmış işkence
MADDE 96 Eziyet
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 97 Terk
MADDE 98 Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi
BEŞİNCİ BÖLÜM
MADDE 99 Çocuk düşürtme
MADDE 100 Çocuk düşürme
MADDE 101 Kısırlaştırma
ALTINCI BÖLÜM
MADDE 102 Cinsel saldırı
MADDE 103 Çocukların cinsel istismarı
MADDE 104 Reşit olmayanla cinsel ilişki
MADDE 105 Cinsel taciz
YEDİNCİ BÖLÜM
MADDE 106 Tehdit
MADDE 107 Şantaj
MADDE 108 Cebir
MADDE 109 Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma
MADDE 110 Etkin pişmanlık
MADDE 111 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
MADDE 112 Eğitim ve öğretim hakkının engellenmesi
MADDE 113 Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi
MADDE 114 Siyasî hakların kullanılmasının engellenmesi
MADDE 115 İnanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme
MADDE 116 Konut dokunulmazlığının ihlâli
MADDE 117 İş ve çalışma hürriyetinin ihlâli
MADDE 118 Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi
MADDE 119 Ortak hüküm
MADDE 120 Haksız arama
MADDE 121 Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi
MADDE 122 Nefret ve ayırımcılık
MADDE 123 Kişilerin huzur ve sükununu bozma
MADDE 124 Haberleşmenin engellenmesi
SEKİZİNCİ BÖLÜM
MADDE 125 Hakaret
MADDE 126 Mağdurun belirlenmesi
MADDE 127 İsnadın ispatı
MADDE 128 734 İddia ve savunma dokunulmazlığı
MADDE 129 Haksız fiil nedeniyle veya karşılıklı hakaret
MADDE 130 Kişinin hatırasına hakaret
MADDE 131 Soruşturma ve kovuşturma koşulu
DOKUZUNCU BÖLÜM
MADDE 132 Haberleşmenin gizliliğini ihlâl
MADDE 133 Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması
MADDE 134 Özel hayatın gizliliğini ihlâl
MADDE 135 Kişisel verilerin kaydedilmesi
MADDE 136 Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme
MADDE 137 Nitelikli hâller
MADDE 138 Verileri yok etmeme
MADDE 139 Şikâyet
MADDE 140 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
ONUNCU BÖLÜM
MADDE 141 Hırsızlık
MADDE 142 Nitelikli hırsızlık
MADDE 143 Suçun gece vakti işlenmesi
MADDE 144 Daha az cezayı gerektiren hâller
MADDE 145 Malın değerinin az olması
MADDE 146 Kullanma hırsızlığı
MADDE 147 Zorunluluk hâli
MADDE 148 Yağma
MADDE 149 Nitelikli yağma
MADDE 150 Daha az cezayı gerektiren hâl
MADDE 151 Mala zarar verme
MADDE 152 Mala zarar vermenin nitelikli hâlleri
MADDE 153 İbadethanelere ve mezarlıklara zarar verme
MADDE 154 Hakkı olmayan yere tecavüz
MADDE 155 Güveni kötüye kullanma
MADDE 156 Bedelsiz senedi kullanma
MADDE 157 Dolandırıcılık
MADDE 158 Nitelikli dolandırıcılık
MADDE 159 Daha az cezayı gerektiren hâl
MADDE 160 Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf
MADDE 161 Hileli iflâs
MADDE 162 Taksirli iflâs
MADDE 163 Karşılıksız yararlanma
MADDE 164 Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi
MADDE 165 Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi
MADDE 166 Bilgi vermeme
MADDE 167 Şahsî cezasızlık sebebi veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsî sebep
MADDE 168 Etkin pişmanlık
MADDE 169 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
ÜÇÜNCÜ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 170 Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması
MADDE 171 Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması
MADDE 172 Radyasyon yayma
MADDE 173 Atom enerjisi ile patlamaya sebebiyet verme
MADDE 174 Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi
MADDE 175 Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülüğünün ihlâli
MADDE 176 İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama
MADDE 177 Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması
MADDE 178 İşaret ve engel koymama
MADDE 179 Trafik güvenliğini tehlikeye sokma
MADDE 180 Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 181 Çevrenin kasten kirletilmesi
MADDE 182 Çevrenin taksirle kirletilmesi
MADDE 183 Gürültüye neden olma
MADDE 184 İmar kirliliğine neden olma
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 185 Zehirli madde katma
MADDE 186 Bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti
MADDE 187 Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde ilâç yapma veya satma
MADDE 188 Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti
MADDE 189 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
MADDE 190 Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma
MADDE 191 Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak
MADDE 192 Etkin pişmanlık
MADDE 193 Zehirli madde imal ve ticareti
MADDE 194 Sağlık için tehlikeli madde temini
MADDE 195 Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma
MADDE 196 Usulsüz ölü gömülmesi
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Madde 197 Parada sahtecilik
MADDE 198 Paraya eşit sayılan değerler
MADDE 199 Kıymetli damgada sahtecilik
MADDE 200 Para ve kıymetli damgaları yapmaya yarayan araçlar
MADDE 201 Etkin pişmanlık
MADDE 202 Mühürde sahtecilik
MADDE 203 Mühür bozma
MADDE 204 Resmî belgede sahtecilik
MADDE 205 Resmî belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek
MADDE 206 Resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyan
MADDE 207 Özel belgede sahtecilik
MADDE 208 Özel belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek
MADDE 209 Açığa imzanın kötüye kullanılması
MADDE 210 Resmî belge hükmünde belgeler
MADDE 211 Daha az cezayı gerektiren hâl
MADDE 212 İçtima
BEŞİNCİ BÖLÜM
Madde 213 Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit
MADDE 214 Suç işlemeye tahrik
MADDE 215 Suçu ve suçluyu övme
MADDE 216 Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama
MADDE 217 Kanunlara uymamaya tahrik
MADDE 218 Ortak hüküm
MADDE 219 Görev sırasında din hizmetlerini kötüye kullanma
MADDE 220 Suç işlemek amacıyla örgüt kurma
MADDE 221 Etkin pişmanlık
MADDE 222 Şapka ve Türk harfleri
ALTINCI BÖLÜM
Madde 223 Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması
MADDE 224 Kıta sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgedeki sabit platformların işgali
YEDİNCİ BÖLÜM
Madde 225 Hayasızca hareketler
MADDE 226 Müstehcenlik
MADDE 227 Fuhuş
MADDE 228 Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama
MADDE 229 Dilencilik
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Madde 230 Birden çok evlilik, hileli evlenme, dinsel tören
MADDE 231 Çocuğun soy bağını değiştirme
MADDE 232 Kötü muamele
MADDE 233 Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlâli
MADDE 234 Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması
DOKUZUNCU BÖLÜM
Madde 235 İhaleye fesat karıştırma
MADDE 236 Edimin ifasına fesat karıştırma
MADDE 237 Fiyatları etkileme
MADDE 238 Kamuya gerekli şeylerin yokluğuna neden olma
MADDE 239 Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması
MADDE 240 Mal veya hizmet satımından kaçınma
MADDE 241 Tefecilik
MADDE 242 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
ONUNCU BÖLÜM
Madde 243 Bilişim sistemine girme
MADDE 244 Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
MADDE 245 Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması
MADDE 245/A Yasak cihaz veya programlar
MADDE 246 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
DÖRDÜNCÜ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 247 Zimmet
MADDE 248 Etkin pişmanlık
MADDE 249 Daha az cezayı gerektiren hâl
MADDE 250 İrtikâp
MADDE 251 Denetim görevinin ihmali
MADDE 252 Rüşvet
MADDE 253 Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması
MADDE 254 Etkin pişmanlık
MADDE 255 Nüfuz Ticareti
MADDE 256 Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması
MADDE 257 Görevi kötüye kullanma
MADDE 258 Göreve ilişkin sırrın açıklanması
MADDE 259 Kamu görevlisinin ticareti
MADDE 260 Kamu görevinin terki veya yapılmaması
MADDE 261 Kişilerin malları üzerinde usulsüz tasarruf
MADDE 262 Kamu görevinin usulsüz olarak üstlenilmesi
MADDE 263 Kanuna aykırı eğitim kurumu
MADDE 264 Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma
MADDE 265 Görevi yaptırmamak için direnme
MADDE 266 Kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanma
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 267 İftira
MADDE 268 Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması
MADDE 269 Etkin pişmanlık
MADDE 270 Suç üstlenme
MADDE 271 Suç uydurma
MADDE 272 Yalan tanıklık
MADDE 273 Şahsî cezasızlık veya cezanın azaltılmasını gerektiren sebepler
MADDE 274 Etkin pişmanlık
MADDE 275 Yalan yere yemin
MADDE 276 Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık
MADDE 277 Yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs
MADDE 278 Suçu bildirmeme
MADDE 279 Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi
MADDE 280 Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi
MADDE 281 Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme
MADDE 282 Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama
MADDE 283 Suçluyu kayırma
MADDE 284 Tutuklu, hükümlü veya suç delillerini bildirmeme
MADDE 285 Gizliliğin ihlâli
MADDE 286 Ses veya görüntülerin kayda alınması
MADDE 287 Genital muayene
MADDE 288 Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs
MADDE 289 Muhafaza görevini kötüye kullanma
MADDE 290 Resmen teslim olunan mala el konulması ve bozulması
MADDE 291 Başkası yerine ceza infaz kurumuna veya tutukevine girme
MADDE 292 Hükümlü veya tutuklunun kaçması
MADDE 293 Etkin pişmanlık
MADDE 294 Kaçmaya imkân sağlama
MADDE 295 Muhafızın görevini kötüye kullanması
MADDE 296 Hükümlü veya tutukluların ayaklanması
MADDE 297 İnfaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokmak
MADDE 298 Hak kullanımını ve beslenmeyi engelleme
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 299 Cumhurbaşkanına hakaret
MADDE 300 Devletin egemenlik alametlerini aşağılama
MADDE 301 Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 302 Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak
MADDE 303 Düşmanla iş birliği yapmak
MADDE 304 Devlete karşı savaşa tahrik
MADDE 305 Temel millî yararlara karşı faaliyette bulunmak için yarar sağlama
MADDE 306 Yabancı devlet aleyhine asker toplama
MADDE 307 Askerî tesisleri tahrip ve düşman askerî hareketleri yararına anlaşma
MADDE 308 Düşman devlete maddî ve malî yardım
BEŞİNCİ BÖLÜM
MADDE 309 Anayasayı ihlâl
MADDE 310 Cumhurbaşkanına suikast ve fiilî saldırı
MADDE 311 Yasama organına karşı suç
MADDE 312 Hükûmete karşı suç
MADDE 313 Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetine karşı silahlı isyan
MADDE 314 Silahlı örgüt
MADDE 315 Silâh sağlama
MADDE 316 Suç için anlaşma
ALTINCI BÖLÜM
MADDE 317 Askerî komutanlıkların gaspı
MADDE 318 Halkı askerlikten soğutma
MADDE 319 Askerleri itaatsizliğe teşvik
MADDE 320 Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma
MADDE 321 Savaş zamanında emirlere uymama
MADDE 322 Savaş zamanında yükümlülükler
MADDE 323 Savaşta yalan haber yayma
MADDE 324 Seferberlikle ilgili görevin ihmali
MADDE 325 Düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü
YEDİNCİ BÖLÜM
MADDE 326 Devletin güvenliğine ilişkin belgeler
MADDE 327 Devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme
MADDE 328 Siyasal veya askerî casusluk
MADDE 329 Devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama
MADDE 330 Gizli kalması gereken bilgileri açıklama
MADDE 331 Uluslararası casusluk
MADDE 332 Askerî yasak bölgelere girme
MADDE 333 Devlet sırlarından yararlanma, Devlet hizmetlerinde sadakatsizlik
MADDE 334 Yasaklanan bilgileri temin
MADDE 335 Yasaklanan bilgilerin casusluk maksadıyla temini
MADDE 336 Yasaklanan bilgileri açıklama
MADDE 337 Yasaklanan bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklama
MADDE 338 Taksir sonucu casusluk fiillerinin işlenmesi
MADDE 339 Devlet güvenliği ile ilgili belgeleri elinde bulundurma
SEKİZİNCİ BÖLÜM
MADDE 340 Yabancı devlet başkanına karşı suç
MADDE 341 Yabancı devlet bayrağına karşı hakaret
MADDE 342 Yabancı devlet temsilcilerine karşı suç
MADDE 343 Karşılıklılık koşulu
DOKUZUNCU BÖLÜM
MADDE 344 Yürürlük
MADDE 345 Yürütme
Ceza Hukuku Sisteminde özel hükümlerde ele alınan düzenlemeler kişinin her türlü maddi ve manevi bütünlüğüne, topluma ve devlete karşı yapılan saldırıları ve ihlalleri kapsamaktadır.
Türk Ceza Kanunun özel hükümleri Uluslararası suçlar kapsamında soykırım ve insanlığa karşı suçlarla başlamaktadır. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti suçu da bu bölümde ele alınmıştır.
Hemen ardından ikinci Kısım ‘da Kişilere Karşı Suçlar düzenlenmiştir. Bu bölüm;
Üçüncü kısımda toplum karşı suçlar yer almaktadır. Bu kısımda;
Ceza Hukuku, tüm hükümleri ile suçları tanımlar, unsurlarını ortaya koyar, yaptırımlarını ve kovuşturma usullerini belirleyerek kamu düzeninin korunmasına hizmet eder.
Ceza Mahkemesi kapsamında ele alınan ceza soruşturması ve ceza davası, isnat edilen suçun işlenip işlenmediğinin araştırılması ve ceza hükmünün ihlal edilip edilmediğinin kesin ve net olarak ortaya konulması sürecidir. Ceza Hukuku; işlendiği iddia edilen suçun, meydana gelip gelmediği, suçu işlediği iddia edilen kişinin cezai ehliyetinin bulunup bulunmadığı, cezaya karşı kişinin sorumlu tutulup tutulmayacağı ve buna göre söz konusu yaptırımın türü ve çeşidinin araştırılmasına ve tespitine olanak verir.
Ceza Muhakemesi Hukuku, ceza davalarını düzenleyen bir hukuk dalı olarak çeşitli ilkeleri ortaya koyar. Ceza Muhakemesi Kanununun amacı hak ihlaline yol açmadan maddi gerçeği aramak ve bulmaktır.
Ceza Hukuku sistemi içinde yer alan Ceza Muhakemesi Kanununa göre ceza davasının nasıl yürütüleceği gerek suçlunun ve gerekse de mağdurun hak, yetki ve yükümlülüklerinin neler olduğu belirlenir. Suç söz konusu olduğunda suçun yaptırıma bağlanması ve yaptırımların uygulanması (infazı) sürecinde soruşturma, dava, savunma ve karara bağlama süreçleri işletilir.
Burada önem arz eden nokta ceza davasının amacının net bir şekilde ortaya konulmasıdır. Söz konusu ceza hukukunun ve ceza davasının amacı, işlenen suç karşısında şüpheli olarak nitelendirilen muhatabın haklarını da savunarak, gerçekten suçun vuku bulduğunun araştırılmasına ilişkin esasların belirlenmesidir.
Ancak ceza muhakemesi sürecinin en önemli ve en dikkat edilmesi gereken aşaması soruşturma sürecidir. Bu süreç, işlenen fiilin suç teşkil etmesi, ya da suç teşkil etmesine ilişkin şüphelerin varlığının yetkili makam ve kişilerce araştırılması ve incelenmesidir. Buna göre her şüphe edilen kişi mutlak suçlu değildir.
Ceza Mahkemesi işlem ve uygulamalarına göre bir fiilin suç olarak algılanması ve yasal sürecin işletilmesi için birtakım şartlar bulunmalıdır.
Ceza mahkemesi davasının şartları, ceza davasının yasallık eşiğini oluşturduğundan ve şart oluşmadan yargılama yapılması mümkün olamayacağından tüm aşama ve izin süreçlerinin hassasiyetle yürütülmesi gerekmektedir.
Ceza hukuku, gerek suç teşkil eden herhangi bir fiilden zarar görenin (mağdur) gerekse de suç işlediği iddia edilen bireyin (şüpheli) hak ve özgürlüklerini en çok etkileyen hukuk disiplinidir. Bu nedenle ceza hukuku, soruşturma ve davanın tarafı olan her bir bireyin tüm hak ve hukukunun ve özgürlüğünün güvence altına alındığı ve güvence için de bazı ilkelerin yürürlüğe konulduğu hukuk sistemidir.
Ceza Hukukunun temel ilkelerinden en önemlileri şu şekildedir;
Kanunsuz suç ve ceza olmaz (Nullum cri- men nulla poena sine lege) ilkesi, kanunilik ilkesi olarak da adlandırılan bu prensibe göre hiç kimse kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; hiç kimse bir fiil için kanunda gösterilen ceza dışında bir ceza ile veya kanunda gösterilen cezadan daha ağır bir ceza ile cezalandırılamaz
Basitçe anlatmaya çalışırsak bu ilke fiilin kusurluluğuyla ilgilidir. Failin hareket ve neticeden ibaret eylemi kasten veya taksirle gerçekleştirmiş olmasıdır. Hukuka uygun bir şekilde hareket edebilme imkânına sahip olan failin, hukuka aykırı bir davranışı seçmiş ve gerçekleştirmiş olması nedeniyle bu fiilin ona yüklenebilmesi ve fiilinden dolayı kınanabilmesi şeklinde tarif edilmektedir.
Ceza hukukunda kusur, bir eylemin isnat yeteneği mevcut bir kimse tarafından bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. Failin cezalandırılabilmesi için hukuka aykırı fiili bilerek ve isteyerek icra etmiş olması gerekir. Bu ilkeden de ancak fiili bizzat işlemiş failin cezalandırılabileceği prensibi türetilmiştir. Bu ilkenin Ceza Kanunundaki karşılığı TCK Md. 20/1 ‘de yer almaktadır: “Ceza sorumluluğu şahsîdir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz.”
Meydana gelen eylemler sonrasında gerçek suçlunun belirlenmesi, gerçek suçlunun bulunması ve suça uygun cezanın uygulanması için bu temel ilkeler göz önünde bulundurulur.
Ceza Hukuku çerçevesinde temel olarak alınan bu iki ilkenin dışında, modern ceza adaleti sistemlerinde, bireylerin temel haklarının sağlanmasını amaçlayan bazı başka ilkeler de belirlenmiştir. Bunlar şu şekilde sıralanır;
Tüm ilkelerin net bir şekilde belirlenmesi ve esaslarına göre göz ardı edilmeden uygulanması yasalar önünde herkesin eşit haklara sahip olması, suçluluğu ispat edilinceye kadar herkesin masum sayılması ve adaletin sağlanmasına yöneliktir.
Kanunilik ilkesi, suç ve ceza söz konusu olduğunda hem mağdur olan kişinin hem de suçlu olduğu iddia edilen şüphelinin güvenliğini ve haklarını korumaya yönelir ve gereklidir.
Suçun niteliği, suça verilecek ceza, ağırlaştırıcı sebepler, hafifleştirici sebepler, güvenlik tedbirleri ve diğer tüm konular kanunda açıkça belirtilmelidir. Aksi halde suçlunun haklarının korunup korunmadığı, objektif olarak yargılanıp yargılanmadığı ve cezalandırılıp cezalandırılmadığı sorgulanır.
Suçun ve cezanın kanuniliği hem suç ilişkisinin unsurlarının hem de suç için belirlenen cezanın kanunda açık, net ve anlaşılır bir şekilde belirtilmesini gerektirir. Fiilin suç olarak kabul edilebilmesi için ceza normuna tıpatıp uymalıdır. Ceza hukukunda, cezai suçlar ceza normları tarafından düzenlenir. Suçu tanımlayan herhangi bir yasal hüküm, “cezai norm” olarak adlandırılır.
Suç ve cezayı oluşturan ceza normları; Kurallar ve yaptırımlardan oluşur. Kural, belirli bir eylemi gerçekleştirme emridir. Belirli bir davranışı yapmak veya yapmamak için bir komuttur. Yaptırım, kuralları çiğnemenin yasal sonucudur.
Yukarda da belirtildiği gibi bir yargılama sürecinin başlaması ve sonuçlandırılabilmesi için suç tipine uyan hukuka aykırı bir fiilin, suçtan zarar gören birinin ve kovuşturma şartlarının ve diğer unsurların bulunması gerekir.
Bunların dışında Ceza Muhakemesi ilkeleri arasında şunlar da sayılabilir;
Bu ilkeler dahilinde yargılama sürecinin devam ettirilmesi hem suçlu olarak itham edilen zanlının hem de mağdurun haklarını ve hürriyetlerini korumaya yöneliktir. Ceza muhakemesi hukukunu anlamak için özellikle bu ilkeleri incelemekte fayda vardır.
Ayrıca Bursa ceza avukatı hakkındaki yazımızı okuyabilirsiniz.
1 Comment
5237 sayılı TCK.nun 244/2 maddesi gereğince bilisim suçundan 6 ay hapis cezası aldım 2013 yılında mahkeme karar verildi. Ben özel güvenlik görevlisiyim silahlı kimlik kartım silahsız çevrildi. Bir daha silahlı kimlik kartı alabilir miyim? Sabıka kayıtları belirli bir dönemler de siliniyormuş bu konuda bilgi verir misiz?