İş Kanunu Kapsamına Girmeyen İşler

Kanunun 4. Maddesinde İş Kanunun kapsamına girmeyen işler sayılmıştır. İş kanunun bu maddede sayılan istisnalar dışında tüm işyerlerine, işveren ve vekilleri ile işçilerine faaliyet konusuna bakılmaksızın uygulanır.

Anılan maddeye göre İş Kanunun kapsamı dışında kalan işler şunlardır

–Deniz taşıma işleri Deniz İş Kanunu’ na tabi olduğun İş Kanunun kapsamı dışındadır. Ancak kıyılarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işleri ile Deniz İş Kanunu kapsamına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işler,
İş Kanunu kapsamındadır.

– Hava taşıma işleri; Bu işlereuygulanan özel bir kanun olmamakla birlikte hava taşıma işleri İş Kanunu kapsamına alınmamıştır. Bu tür işlere Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak yerde yürütülen hizmetlerde çalışanlar İş Kanunu’ na tabidirler. İş Kanunu’ na tabi olmayan personele örnek olarak uçucu personel olarak nitelendirilen pilot, uçuş hostesi, kabin memuru, telsizci vb. sayılabilir. Yargıtay`a göre bu gibi personelin işçilik haklarına ilişkin davalara İş Mahkemelerinde değil Asliye Hukuk Mahkemelerinde bakılır.

– 50`den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde

veya işletmelerinde,
Özel bir Tarım ve Orman İş Kanunu henüz çıkarılabilmiş değildir. Böyle işletmelerde çalışan kişiler de Borçlar Kanunu M.313 ve devamı maddelerine tabidirler.

– Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,

– Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde, örnek; halı dokuma işleri gib.

-Ev hizmetleri;

Yemek temizlik ve çamaşır gibi evin günlük işlerini yapanlar İş Kanunu kapsamı dışındadır. Bu kişilerle bunları çalıştıranlar arasındaki hukuki ilişkiye Borçlar kanunu hükümleri uygulanır. Yargıtay`a göre ev hizmetlerinde sigortalı olarak çalışmış olmak bu durumu değiştirmez. Böyle kişilere ihbar ve kıdem tazminatı talep etme hakkı vermez.

– İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında,
Çıraklar İş kanunu kapsamı dışındadır. Ancak İş Kanunun iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlerinden yararlanırlar.

– Sporcular,

Sporcular iş Kanunu kapsamı dışındadır. Ancak bu kişilerin bir klübe bağlı olarak yaptıkları işlerin Borçlar Kanunu`nun hizmet akdi ile ilgili hükümlerine tabi olacağı genellikle kabul edilmektedir. Öte yandan sporcuların iş ve çalışmaları ile ilgili olarak klüp veya fedarasyonlarla olan ihtilaflarına genel yargıda değil ilgili kanunlarla oluşturulmuş tahkim kurullarında bakılmaktadır.

– Rehabilite edilenler;

Hastalık veya kaza sonucu çalışma kabiliyetinde kayıp veya azalma olanların tedavilerinin sonunda işe alıştırılmaları için özel merkez veya yerlerde yaptırılan çalışmalara İş Kanunu uygulanmaz.

– 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde;