Maluliyet Tespitine Uygulanacak Yönetmelik
Sadece trafik kazalarına dayalı tazminat davalarında değil genel olarak tüm hâksiz
fiilden kaynaklanan cismani zararların tazmini davalarında, söz konusu haksız fiilin kişide
sürekli bir araz bırakıp bırakmadığının ve bıraktıysa oluşan maluliyet oranın tespiti davanın
tarafları ve avukatlar için önemli bir ihtilaf ve tartışma sebebidir.Trafik kazası veya genel olarak haksız fiile dayalı tazminat davalarında avukatların ve
bu davalara bakan hakimlerin öncelikle tespit etmeleri gereken husus maluliyet tespitinde
hangi yönetmeliğin uygulanması gerekeceğidir. Bu husus hesaplanacak tazminat tutarı ve
davanın gereğinden fazla uzamaması açısından son derece ehemmiyet arz etmektedir.
Maluliyet tespitinde adli tıp kurumundan ya da üniversitelerin adli anabilim dallarından
alınacak raporlar rol oynamaktadır. Bu raporlar düzenlenirken maluliyet oranın tespitinde
hangi yönetmeliğin uygulanacağını sürekli değişmekte olup bu durum yargı kararlarında da
karışıklık oluşturmaktadır.
Trafik Kazası Tazminat Davası Avukatı
Bu bağlamda; trafik kazası tazminat davası avukatlarına ve bu alanda çalışan
hukukçulara yardımcı olmak üzere işbu yazımızda, haksız fiilin meydana geldiği tarihe göre
maluliyet oranın tespitinde uygulanacak yönetmeliğin hangisi olduğunu izah etmeye
çalışacağız. Zira bu husus tazminat davaları ile uğraşan avukat ve diğer hukukçular için bile
tereddütlere neden olabilecek bir konudur.Trafik kazası veya haksız fiile dayalı diğer tazminat davalarında kararın yanlış
yönetmeliğe göre düzenlenmiş maluliyet raporuna dayandırılmış olması iyi tazminat
avukatlarını endişeye sevk eden bir husustur. Zira, bu karar, kanun yolları aşamasında yanlış
yönetmeliğe göre rapor alınmış olduğu gerekçesiyle bozulacak/kaldırılacaktır. Bu durum
zaten kısa sürmeyen bu davaların daha da uzaması anlamına gelmektedir.
Özellikle trafik kazası tazminat davalarında yanlış yönetmeliğe göre hazırlanan
maluliyet raporlarının esas alındığı kararların çokluğu nedeniyle olacak ki özellikle istinaf
mahkemeleri son zamanlarda hangi dönemlere göre hangi yönetmeliğin uygulanacağı
konusunda ayrıntılı kararlar vererek tazminat davaları avukatları ile tazminat davalarına bakan
yargıçlara yol göstermiştir. Bu doğrultuda Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 13. HukukDairesi’nin vermiş olduğu bir kararda maluliyete ilişkin alınacak adli raporlarda maluliyet
oranının tespitinde hangi yönetmeliğin uygulanacağı açıklanmıştır. Şöyle ki,
“Maluliyete ilişkin alınacak raporlar 11/10/2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta
Sağlık İşlemleri Tüzüğü, 11/10/2008 tarihi ile 01/09/2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü ve
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği, 01/09/2013 tarihi ile
01/06/2015 tarihleri arasında sonrada Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği, 01/06/2015
tarihi ile 20/02/2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere
verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine, 20/02/2019 tarihinden
sonrada Erişkinler için Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak düzenlenmesi gerekir.”
Buna göre ve Yargıtay tarafından kabul edilen, dönem bazında esas alınması gereken
yönetmeliklerin daha kolay anlaşılması için tabloda basitçe izah edilmiştir.
Kaza Tarihi | Uygulanacak Yönetmelik |
---|
11.10.2008 tarihinden önce meydana gelen
kazalarda | Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü |
11.10.2008 tarihi ile 31.08.2013 tarihleri
arasında meydana gelen kazalarda | Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü
Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği |
01.09.2013 tarihi ile 31.05.2015 tarihleri
arasında meydana gelen kazalarda | Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği |
01.06.2015 tarihi ile 19.02.2019 tarihleri
arasında meydana gelen kazalarda | Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik |
20.02.2019 tarihinden sonra meydana gelen
kazalarda | Erişkinler İçin Engellik Değerlendirmesi Hakkındaki Yönetmelik esas alınmalıdır. |
Benzer yönde Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 16/06/2020 tarih, 2018/3614 E. ve
2020/3544 K., 28/01/2020 tarih, 2018/3470 E. ve 2020/153 K.sayılı kararları
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte olmayan yönetmeliğe göre maluliyet hesaplaması
yapılması ise Temyiz ve İstinaf mercilerince usul ve yasaya aykırılık sebebidir.
Yargıtay 17. HD 2019/2697 E. 2020/8083 K. T: 3.12.2020
"Somut olayda; hükme esas alınan 29.08.2016 tarihli heyet raporunda maluliyet
oranının tespitinin kaza tarihinde geçerli yönetmeliğe göre yapılmadığı anlaşılmaktadır …
açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA"Ancak Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği sadece %60 maluliyet ve üzeri için
hükümler ve ekli cetvel içermekte olup %60'ın altında maluliyet bulunması halinde bu
Yönetmelik hükümlerinin uygulanması olanaklı değildir. Yine aynı yönetmeliğin 23. maddesi
ile Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinin
tümden kaldırılmadığı anlaşılmaktadır.
MADDE 23/1 – Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit
İşlemleri Yönetmeliğinde yer alan; çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile
erken yaşlanma durumlarının tespiti ile ilgili tüm hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.
Sonuç olarak, maluliyetin'ın altında olması ve kaza tarihine göre uygulanması
gereken Maluliyet Tespit İşleri Yönetmeliği hükümlerine göre maluliyet belirlenirken
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğine ekli
cetveller esas alınması gerekmektedir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 01.07.2021 tarih ve 2019/1720
E. 2021 / 1314 K. sayılı kararında bu durumu tespit etmiştir.
Bu nedenlerle mahkeme tarafından ya da bireysel yapılacak rapor başvurularında
rapora uygulanacak yönetmeliği doğru belirtmeniz yargılamanın işleyişi için önemli bir
noktadır.
Avukat K. Kağan DEMİRBAŞ – Stj. Av. Zehra GÖCEKLİ