• +90 224 272 19 09
  • +90 542 120 86 16
  • info@demirbas.av.tr
bursa avukat logo 2bursa avukat logo 2bursa avukat logo 2bursa avukat logo 2
  • Ana Sayfa
  • Kurumsal
    • Hukuk Büromuz
    • Vekalet Bilgileri
  • Hizmetler
    • Şirketler Hukuku ve Ticari Davalar
    • Sınai Mülkiyet Hukuku ve Marka Patent Tasarım Davaları
    • Bireysel ve Toplu İş Hukuku Davaları
    • Gayrimenkul, İnşaat ve Kira Davaları
    • Boşanma Avukatı
    • Tazminat Hukuku ve Tazminat Davaları
    • Bursa Miras Avukatı
    • Bursa Ceza Avukatı
    • İdare Hukuku ve İdari Davalar
    • Vergi ve Sosyal Güvenlik Hukuku
    • İcra Hukuku, İcra Takipleri ve İcra Davaları
    • Bilişim Hukuku Davaları
    • Tüketici Hukuku ve Tüketici Davaları
  • Blog
  • İletişim
Patentin Hükümsüzlüğü Davası
17 Mayıs 2021
İş Güvencesi ve İşe İade Davası
17 Mayıs 2021

3336be18 ee50 4de2 95d4 16c48c7cbd3a

Başlıklar

Toggle
  • Patent Hakkına Tecavüz Suç mu? Ceza Yaptırımı Var mı?
    • 🧾 Geniş Özet
    • ⚖️ 551 Sayılı KHK Döneminde Patent Hakkına Ceza Yaptırımı
    • 🛑 Anayasa Mahkemesi Kararı ve Ceza Normlarının İptali
      • 📌 Anayasa Mahkemesi’nin Gerekçeli Kararında Öne Çıkan Noktalar Şunlardı:
        • ✅ Suç ve ceza yalnızca KANUNLA konulabilir
        • ✅ Ceza hukuku açısından açıklık ve öngörülebilirlik ilkesi
        • ✅KHK’lerin denetimi ve hukuki güvenlik ilkesi
    • 📜 5194 Sayılı Kanun ile Geçici Çözüm
    • 📘 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Dönemi: Ceza Hükmü Yok
    • 📚 Hukuki Koruma Devam Ediyor
    • 🧑‍⚖️ Sonuç: Patent Hakkı İhlalinde Ceza Yok, Hukuki Yaptırım Var
    • Patent Hakkına Tecavüz Hallerinde Cezai Yaptırım Söz Konusu Mu
      • İlgili Yazılar:

Patent Hakkına Tecavüz Suç mu? Ceza Yaptırımı Var mı?

Avukat Hüseyin Demirbaş

Patent ve faydalı model hakları, bir buluş sahibine tanınan tekel niteliğindeki sınai mülkiyet haklarındandır. Ancak bu hakların ihlal edilmesi durumunda, ceza hukuku açısından yaptırım uygulanıp uygulanamayacağı konusu özellikle uygulayıcılar ve hak sahipleri açısından büyük önem taşımaktadır. Peki, patent hakkının ihlali suç mudur? Patent hakkını ihlal eden kişi hakkında ceza davası açılabilir mi? Ayrıntılı olarak inceliyoruz.

🧾 Geniş Özet

2009 yılı öncesinde, 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK ` nın 71/A maddesinde yazılı patent ve faydalı model haklarının ihlali niteliğindeki fiilleri işleyenler hakkında, patent hakkı sahibinin Cumhuriyet Savcılığına şikâyette bulunması sonucunda, savcılık tarafından iddianame düzenlenerek kamu davası açılmaktaydı. 

Anayasa Mahkemesinin, KHK ile suç tanımlanamayacağı gerekçesiyle ilgili KHK hükümlerini iptal etmesi üzerine yasa koyucu, 22/06/2004 kabul tarihli, 5194 Sayılı Kanunun 2. Maddesi ile 551 Sayılı KHK ` nın 71/A maddesini değiştirmek suretiyle bu boşluğu doldurmaya çalışmış ise de  10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile 551 Sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış, öte yandan patent ve faydalı model  için herhangi bir ceza hükmü de düzenlenmemiştir.

👉 Bugün itibariyle, patent ve faydalı model hakkı ihlallerinde cezai yaptırım söz konusu değildir.

⚖️ 551 Sayılı KHK Döneminde Patent Hakkına Ceza Yaptırımı

2009 yılı öncesinde yürürlükte olan 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK’nın 71/A maddesi;

“Patent veya faydalı model hakkına tecavüz eden kişi, hak sahibinin şikâyeti üzerine kamu davası ile cezalandırılır” hükmünü içermekteydi.

Bu düzenleme kapsamında patent hakkını ihlal eden kişi hakkında Cumhuriyet Savcılığı’na yapılan şikâyet üzerine ceza soruşturması başlatılabiliyor, kamu davası açılarak ceza verilmesi sağlanabiliyordu. Bu durum, patent sahiplerine hukuki korumaya ek olarak cezaî koruma da sağlıyordu.

🛑 Anayasa Mahkemesi Kararı ve Ceza Normlarının İptali

Ancak Anayasa Mahkemesi, KHK ile suç ve ceza tanımlanamayacağı gerekçesiyle 551 sayılı KHK’nın 71/A maddesini iptal etti. Zira Türk Anayasası’na göre, suç ve ceza ancak kanunla belirlenebilir (Anayasa m. 38). Bu iptal, patent hakkına yönelik cezai yaptırımların dayanağını ortadan kaldırdı.

📌 Anayasa Mahkemesi’nin Gerekçeli Kararında Öne Çıkan Noktalar Şunlardı:

✅ Suç ve ceza yalnızca KANUNLA konulabilir

Anayasa Mahkemesi, KHK ile suç ve ceza öngörülemeyeceğini belirtmiştir. Zira bir kanun hükmünde kararname, şeklen yasa gücünde olsa da TBMM’nin doğrudan yasama sürecinden geçmemiştir. Bu nedenle cezai hüküm doğuracak bir düzenleme yapması Anayasa’ya aykırıdır.

✅ Ceza hukuku açısından açıklık ve öngörülebilirlik ilkesi

Ceza normlarının belirli, açık ve öngörülebilir olması gerekir. 551 sayılı KHK’nın 71/A maddesinde yer alan bazı kavramlar (“tecavüz”, “benzerlik”, “taklit” gibi) muğlak ve yoruma açık bulunmuş; bu da hukuki belirlilik ilkesine aykırı görülmüştür.

✅KHK’lerin denetimi ve hukuki güvenlik ilkesi

Mahkeme, ceza hükümleri içeren normların sadece parlamento eliyle, demokratik meşruiyetle kabul edilen kanunlarla düzenlenmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu da yasama yetkisinin devredilemezliği ilkesine dayanmaktadır.

37eac502 4e67 4ebe 9026 b61e0ffddbc6

📜 5194 Sayılı Kanun ile Geçici Çözüm

Kanun koyucu, ortaya çıkan bu boşluğu doldurmak amacıyla 22.06.2004 tarihli ve 5194 Sayılı Kanun’un 2. maddesi ile 551 Sayılı KHK’da değişikliğe gitti. Ancak bu düzenleme de Anayasa Mahkemesi’nin esaslı eleştirilerini bertaraf etmeye yetmedi.

Bu defa, 551 sayılı KHK’nın 71/A maddesinde yer alan ceza hükümleri,  5194 sayılı Kanun’la aynı içerikte, bir kez daha yürürlüğe konmuştu ama küçük bir farkla bu sefer bir KHK ile değil yasa hükmüyle.

❗ Ancak Bu Değişiklik de Yeterli Görülmedi

Her ne kadar bu sefer cezai hükümler bir kanunla getirilmiş olsa da, 551 sayılı metin halen bir Kanun Hükmünde Kararname (KHK) idi.

Yani:

  • İçeriği hâlâ bir KHK’nın uzantısıydı,
  • Temel hak ve özgürlüklerle ilgili cezai hükümler, doğrudan bir kanun çatısı altında değil, KHK’nın gölgesinde düzenlenmişti.

📌 Anayasa Mahkemesi, bu tür düzenlemeleri sadece şeklen kanun saymakla yetinmemekte, demokratik meşruiyet ve yasama sürecinin gerçekten işletilip işletilmediğini de dikkate almaktadır.

Bu nedenle Anayasa Mahkemesi, 551 sayılı KHK’nın cezai hükümlerinin iptal gerekçelerini 5194 sayılı Kanun’la getirilen düzenlemenin de gideremediğini belirtmiş ve sonraki kararlarında aynı gerekçeleri sürdürmüştür.

📘 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Dönemi: Ceza Hükmü Yok

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile birlikte 551 sayılı KHK tamamen yürürlükten kaldırıldı. Yeni yasa, patent ve faydalı model korumasına ilişkin birçok yenilik getirmiştir; ancak dikkat çeken husus, artık patent hakkının ihlaliyle ilgili herhangi bir ceza yaptırımına yer verilmemesidir.

Bugün itibariyle, patent veya faydalı model hakkına tecavüz eden kişilere karşı cezai bir müeyyide uygulanması mümkün değildir.

📚 Hukuki Koruma Devam Ediyor

Her ne kadar cezai yaptırımlar kaldırılmış olsa da, patent hakkı sahibinin hukuki yollara başvurma hakkı hâlâ mevcuttur. 6769 sayılı SMK’ da öngörülen düzenlemelere göre, patent hakkının ihlali halinde;

  • Tecavüzün durdurulması,
  • Maddi ve manevi tazminat davası,
  • Ürünlerin toplatılması ve imhası,
  • Mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alınması gibi
    haklar kullanılabilir.

🧑‍⚖️ Sonuç: Patent Hakkı İhlalinde Ceza Yok, Hukuki Yaptırım Var

✔️ Güncel mevzuata göre, patent hakkına tecavüz ceza hukuku bakımından suç teşkil etmemektedir.
✔️ Ancak patent hakkı ihlal edilen kişi, sivil hukuk yollarını kullanarak tazminat ve tedbir talep edebilir.

📍 Danışma için:
Demirbaş Hukuk Bürosu

Patent Hakkına Tecavüz Hallerinde Cezai Yaptırım Söz Konusu Mu

b4835b6b e3e2 4c74 89d7 151b2ed7927b

İlgili Yazılar:

  1. Patent Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller
  2. Patent ve Faydalı Model Hakkında Genel Bilgiler
Share
2
demirbas
demirbas

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İLETİŞİM


Demirtaşpaşa Mahallesi Ankara yolu Cad. No:36, Tüze İş Merkezi, Kat:10, 16220

+90 542 120 86 16

+90 224 272 19 09

info@demirbas.av.tr


DANIŞMA KURALLARI VE UYARILAR

Bu web sitesinde yer alan yazı ve açıklamalarda değinilen konular soyut ve genel olarak ele alınmıştır. Bu nedenle bu yazı ve açıklamalar somut bir olay hakkında yapılmış hukuki tavsiye olarak kabul edilemeyecekleri gibi Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Meslek Kuralları kapsamında yazılı veya sözlü hukuki danışma olarak da değerlendirilemezler.
© 2023 Demirbaş Hukuk Bürosu Tüm Hakları Saklıdır. Web Tasarım web tasarım