Zorlayıcı Sebeplerle Fesih Halinde Kıdem Tazminatı
22 Şubat 2023
Belirli Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışanların Kıdem Tazminatı
1 Mart 2023
Sağlık Sebeplerine Dayalı Fesih Halinde Kıdem Tazminatı
İşçi Veya İşveren Tarafından Sağlık Sebeplerine Dayalı Fesih Halinde İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanır Mı?
İşçinin, iş sözleşmesi kapsamında görmekle yükümlü olduğu işi, kendisinde, işverende veya işverenin diğer işçilerinde oluşan hastalık nedeniyle kanuna ve sözleşmeye uygun şekilde ifa edememesi halinde, işçi ve işveren arasında iş ilişkisinin amaçları tehlikeye girecek ve bu durumlarda her iki tarafın da fesih hakkı gündeme gelecektir.
İş Kanunu, sağlık sebepleri ile iş sözleşmesini sona erdirme hakkı hem işveren hem de işçiye tanınmıştır. Bu çerçevede, iş akdi, sözleşmenin taraflarınca (işçi ve işveren), sağlık sebeplerine dayalı olarak hem geçerli nedenle bildirimli feshe hem de haklı nedenle derhal feshe konu edilebilmektedir.
İşçi yönünden sağlık nedenleriyle derhal fesih hakkı İş Kanunu’nun 24/I maddesinde, işveren yönünden ise 25/I maddesinde düzenlenmiştir. İşveren yönünden sağlık nedenleriyle derhal fesih şartlarının oluşmaması veya işverenin derhal feshi tercih etmemesi durumunda, sözleşmenin, İş Kanunu m.18 vd. hükümlerince geçerli nedenle bildirimli olarak yapılması da mümkündür.
Sözleşme kim tarafından ve hangi şekilde sona erdirilirse erdirilsin sağlık nedenlerine dayalı olarak yapılan fesihlerde işçi en az bir yıllık kıdeme sahip olması halinde kıdem tazminatına hak kazanır ve işverence bu kıdem tazminatının kendisine ödenmesi gerekir.
İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
Mülga 1475 Sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte bulunan tek hükmü olan 14. Maddesinin 1. fıkrasına göre işçi iş akdini 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca haklı nedenle feshederse kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Bir başka ifadeyle kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin iş akdini sağlık nedenlerine (İş Kanunu m. 24/I), işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarına (İş Kanunu m. 24/II) veya zorlayıcı nedenlere (İş Kanunu m. 24/III) dayanarak sonlandırmış olmalıdır.
İşveren Yönünden Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri
- İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
- İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
- İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.
- İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
- İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
- Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa,
işçi, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
Bu sebeplere dayalı fesihte işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
