Anlaşmalı Boşanma Davasının Niteliği ve Genel Özellikleri
16 Mayıs 2021Boşanma Davaları Hakkında Sosyolojik Bir Değerlendirme
16 Mayıs 2021
Anlaşmalı Boşanma Davasının Şartları
Anlaşmalı boşanma, Türk hukukunda, çiftlerin evliliklerini karşılıklı uzlaşma ile sona erdirdiği bir boşanma sürecidir. Bu yöntem, çekişmeli boşanma davalarına kıyasla daha hızlı ve daha az maliyetli olması nedeniyle sıklıkla tercih edilmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, boşanma oranları son yıllarda artış göstermiştir. Örneğin, 2023 yılında boşanan çiftlerin sayısı 171 bin 881 olarak kaydedilmiştir. Bu boşanmaların önemli bir kısmı anlaşmalı boşanma yoluyla gerçekleşmiştir. Anlaşmalı boşanmanın yaygınlığı, çiftlerin daha az stresli bir süreç arayışında olmalarından kaynaklanmaktadır.
Anlaşmalı boşanma, çiftlerin evliliklerini daha hızlı ve daha az masraflı bir şekilde sona erdirmelerinin yanında, çekişmeli boşanma davalarında yaşanan duygusal ve psikolojik yıpranmanın önüne geçer. Bu nedenle, anlaşmalı boşanma, modern toplumda giderek daha fazla tercih edilen bir yöntem haline gelmiştir.
Tarafların boşanma ve sonuçları hakkında tam bir uzlaşmaya varmaları halinde kısa sürede sonuçlanan bir boşanma türü olan Anlaşmalı Boşanma veya yasal terminolojiyle “evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle anlaşmalı boşanma” Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir. Hüküm içeriğinde anlaşmalı boşanmanın şartları açıkça belirtilmiştir. Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için kanunda yer alan şartların tamamının birlikte sağlanması zorunludur. Aksi takdirde mahkeme tarafından anlaşmalı boşanma kararı verilemez.
Anlaşmalı boşanma davasının şartlar aşağıda ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
1. Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması
Anlaşmalı boşanmanın en temel şartlarından biri evlilik birliğinin en az bir yıl sürmüş olmasıdır.
Evlilik süresi, resmi nikah tarihinden itibaren hesaplanır. Eğer evlilik bir yıldan daha kısa sürmüşse, taraflar anlaşmalı olarak boşanamazlar. Bu durumda boşanma ancak diğer genel veya özel boşanma sebeplerine dayanılarak açılacak bir çekişmeli boşanma davası ile mümkün olur.
Ancak evlilik bir yıldan az sürse bile, taraflar boşanma konusunda fikir birliği içindeyse ve boşanmayı istiyorlarsa, “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” (şiddetli geçimsizlik) sebebine dayalı olarak açılacak çekişmeli davalar kısa sürede sonuçlanabilir. Yani, davanın şekli çekişmeli olsa da süreç pratikte anlaşmalı boşanma kadar hızlı ilerleyebilir.
2. Eşlerin Birlikte Başvurması veya Bir Eşin Açtığı Davayı Diğerinin Kabul Etmesi
Kanunda belirtildiği üzere, taraflar birlikte mahkemeye başvurmalı veya bir eşin açtığı davayı diğeri kabul etmelidir.
Uygulamada genellikle ikinci yöntem tercih edilmektedir. Bir eş dava dilekçesi ile boşanma davası açmakta, diğer eş de davayı kabul ederek süreci hızlandırmaktadır. Bu yöntemde tarafların boşanma iradeleri ve protokoldeki hükümler uyumlu olduğunda mahkeme hızlıca boşanma kararı verebilir.
3. Hâkimin Tarafları Bizzat Dinleyerek İradelerini Serbestçe Açıklayıp Açıklamadıklarına Kanaat Getirmesi
Anlaşmalı boşanmanın geçerli olabilmesi için, tarafların boşanma iradelerini mahkeme huzurunda bizzat açıklamaları şarttır.
Avukatları olsa bile, her iki eşin de duruşmaya şahsen katılması ve boşanmayı istediklerini serbest iradeleriyle beyan etmeleri gerekir.
Bu aşamada hâkim, tarafların boşanma iradelerinde herhangi bir baskı, zorlama veya hata olmadığından emin olmalıdır. Eğer hâkim, taraflardan birinin özgür iradesiyle boşanmak istemediği yönünde bir şüpheye kapılırsa, anlaşmalı boşanmayı reddedebilir.
4. Boşanmanın Mali Sonuçları ve Çocukların Durumu Konusunda Anlaşılması ve Hâkimin Bunu Uygun Bulması
Anlaşmalı boşanma sadece “boşanmayı istemek” ile tamamlanmaz.
Taraflar ayrıca;
- Tazminat (maddi ve manevi),
- Nafaka (yoksulluk ve iştirak nafakası),
- Çocukların velayeti,
- Çocukla kişisel ilişki kurulması,
- Çocukların bakım ve giderleri gibi hususlarda tam bir uzlaşma sağlamalıdır.
Bu uzlaşmanın, bir anlaşmalı boşanma protokolü ile yazılı hale getirilip mahkemeye sunulması uygulamada yaygındır.
Protokol hazırlanmadıysa, mahkeme tutanağına geçirilmek suretiyle de bu hususlar kayıt altına alınabilir.
Özellikle çocukların velayeti söz konusu olduğunda, hâkim sadece tarafların anlaşmasına bakmaz; çocuğun üstün yararını da gözetmek zorundadır.
Bazı durumlarda hâkim, küçük çocuklar için sosyal hizmet uzmanı veya pedagog raporu isteyebilir veya çocuğun yaşının elverdiği durumlarda doğrudan çocuğun görüşünü alabilir.
Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini koruma amacıyla protokolde gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Taraflar bu değişiklikleri kabul ederse boşanma gerçekleşir. Aksi durumda anlaşmalı boşanma reddedilerek dava çekişmeli hale dönüşebilir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Uygulamada, taraflar boşanma sürecini hızlandırmak için anlaşmalı boşanma protokolü düzenlemektedir.
Bu protokolde, tüm mali ve kişisel konulara ilişkin anlaşmalar açıkça belirtilir.
Protokol hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
- Açık, net ve anlaşılır ifadeler kullanılmalı, özellikle infazda tereddüt oluşturacak kararlaştırmalardan ve yazım üslubundan kaçınılmalı
- Tüm hususlar eksiksiz belirtilmeli,
- Nafaka, tazminat, velayet ve kişisel ilişki konularında kesin hükümler bulunmalıdır.
Eksik veya hatalı düzenlenen protokoller nedeniyle anlaşmalı boşanmanın reddedilmesi riski bulunduğundan, protokolün bir avukat yardımıyla hazırlanması tavsiye edilir.
Sonuç
Anlaşmalı boşanma davası, tarafların iradelerini serbestçe ortaya koyduğu, uzlaşarak ayrıldığı bir yoldur.
Evlilik süresinin en az bir yıl olması, birlikte başvuru veya davayı kabul, serbest irade beyanı ve boşanmanın sonuçlarında mutabakat şartlarının hepsi sağlandığında mahkeme, başka bir delil aramaksızın boşanma kararı verir.
Ancak unutulmamalıdır ki, özellikle çocukların velayeti ve mali konularda kamu düzeni söz konusu olduğunda hâkim, tarafların anlaşmalarını yeterli görmeyebilir ve değişiklik yapabilir.
Bu süreçte hak kaybı yaşanmaması ve boşanmanın hızlı tamamlanabilmesi için mutlaka bir aile hukuku avukatından destek alınması önerilir.
Yazar:
Avukat Meral Demirbaş
Demirbaş Avukatlık Bürosu – Bursa
35 Comments
Eşimle ben anlaşmalı boşanıcaz fakat çocuklar la beraber annende kalıcaksan velayet hakkımdan vazgeçerim diyor bende çocukların velayetini almak için kabul edicem. 1 ay sonra yada 6 ay sonra ben ailemden ayrılıp çocuklarımla ayrı eve çıktığımda bana velayet davası açabilir mi ayrı eve çıktığım için
Sırf bir an önce boşanmak için içinize sinmeyen koşulları kabul etmemelisiniz. Bahsettiğiniz türden bir şartın geçerliliği konusu da tartışmalı bizce.
Eşimle anlaşmalı boşanmak istiyorum.nasıl bir yol izlemem gerekir.yardımcı olursanız sevinirim
Bir boşanma avukatı ile görüşmelisiniz. Dilerseniz büromuzu da arayabilirsiniz.
Anlaşmalı boşanmada 4 yaşındaki çocuğun velayetini mahkeme babaya verirmi verirse ne gibi bir koşula bakar. Birde evlendikten sonra eşimin üzerine araba alındı bir miktar ben verdim boşanmada arabanın fiyatının yarısını alabilirmiyim
4 yaşındaki çocuğun velayetinin önemli bir sebep yoksa anneye verilmesini bekleriz.
Araba için ayrı bir dava açmalısınız. Boşanma davasında o türden bir karar verilmez
Mahkeme 4 aylık çocuk vekaletini anneye mi verir? Birde düğünde olan ziynetleri haberim olmadan alıp baba evine gitmesi mahkemeye sunulursa ne gibi sonuç alınır?
4 aylık çocuğun velayetinin büyük olasılıkla anneye verilmesini beklenebilir. Ziynetler kendisine ait sayıldığından bahsettiğiniz durumun boşanma davasına bir etkisi yoktur.
Eşimle 10.03.2021 tarihinde evlendik fakat boşanmak istiyoruz anlaşmalı 1 sene olmadığı için herhangi bir problem olur mu
Çekişmeli bir boşanma davası açarak boşanabilirsiniz
Eşimin imzasini alıp boşaman davası açabilirmiyim eşim bilmeden anlaşmalı boşanma
Bu imkansızdır. Bu yönde girişim de pek çok ceza hukuku normunun ihlali yani suç olur.
eşimle anlaşmalı boşanma ya da hak iddia etmek gibi bir çekişmeli durumla boşanma söz konusu olsa eşim evlenmeden önceki üzerimde olan mallardan hak iddia edebilir mi
Evlenmeden önceki mallarınız sizin kişisel malınız kapsamımına girmektedir .Eşiniz mal tasviyesi sırasında sizin kişisel malınızdan herhangi bir hak talep edemez
Ziynet eşyalarımla araba alındı ve hiç bir para katmadı arabaya. araba benim üstüme . Boşanma kararı aldık . Araba ortak mı sayılır yoksa kadının mıdır
Eşimden ayrılmak istiyorum aracımız vardı ve benim üzeri meydi araç satışını yaptırdı ama bana hiç para vermeden.Beni tartışma çıkarıp dışarı attı.
Aracın bana ait olduğu belge elimde bununla ilgili ne yapabilirim.Birde eşim emekli 12 yaşında kızım var.onun velayetini alabilir miyim.Ben çalışıyorum
ama eşim çalışmıyor.
Merhaba ben aşağıda belirttiğim gibi murat özgün,ben anlaşmalı olarak eski eşimden boşanmışım eski eşim anlaşma kuralına uymadı ben mal paylaşımında adına olan evin 5 çocuğumuzun adlarını zikir etmişim ev çocukların olarak belirtmiştim karşı taraf anlaşma gereğini hiçe sayıp evi satmıştır ve şu an 5 çocuğumuzun gelecekleri ve çocuklarım her an evsiz kalabilmeri an meselesi yaşları 23,19,14,12,7.bu şartlarda ben ne yapabilirim.Parantez içinde Bir kaç şeyde belirteyim ( evliyken aldığım araba eski eşimin adına yinede evliyken abisiyle ortak aldığım 519 m2.yinede onun adına ve ben araba ve parseli boşanmada yazdırmadım ve ben bu durumda ne yapabilirim.) Şimdiden yardım ve önerileriniz için çok teşekkür ederim sizlere
Sorunuza cevap verebilmek için anlaşmalı boşanma protokolü ile boşanma ilamını incelemek gerekir.
çekişmeli boşanma davasını anlasmaliya döndürmek istiyorum ama karşı tarafla yüz yüze gelmek istemiyorum bır çözümü varmı ?
Avukatınız karşı yan avukatı ile görüşebilir
Benim eşim bana boşanma davası açtı ikiyüz bin lira tazminat bin lira nafaka ile birlikte iki çocuğum var biri sekiz biri altı yaşında darp raporum var onunda elinde Bir sene önce ye ait aldatma kozları var benim çocukları yada tazminatı kaybetme ihtimalim yüksek mı beni bu konu ile ilgili aydınlatın lütfen çok çaresizim?
Çocuklarımı kaybetmek istemiyorum davamız çekişmeli ama çocukları kaybederim diye çok korkuyorum
Bulunduğunuz yerdeki bir boşanma avukatı ile görüşmenizi tavsiye ederiz.
Bir sorum daha olacak telefon numarası bilgilerini nasıl çıkartılır ayrıntılı bir şekilde mi yoksa sadece SMS ve arama kayıtları mı yani içeriği gelir mi?
İçerik gelmeyecektir.
Merhaba,
Anlaşmalı boşanmak istiyoruz,
Evlandikten sonra kredi ile alınan ve eşimin üzerine olan evin 6 yıl kadar kredi borcu var.
Evi çocuklarımızın geleceği için kiraya verip krediyi ödemesini düşündük borç bitiminde kira geliri çocuklara birikicek.
Sorum şu ev eşimin üzerine olduğundan haberim olmadan satış yapabilir mi?
Teşekkürler.
Boşandıktan sonra yapabilir
Ben eşimle anlaşmalı boşanmak istiyorum ama maddi olarak kötü durumdayım ve yevmiye işinde çalışıyorum beni zora sokacak bir durum yasarmiyim
Anlaşmalı olarak boşanma davası açılırmı evliliğin 8. ayında bir yıl geçmesi gerekirmi boşanmak istiyorum , bu durumda dava açmak için vs dilekçe için beklemek gerekiyomu.
Evliliğin 1. Ayında aldatıldığımı öğrendim nasıl hemen boşanabilirim
Eşim idda oynayıp tüm herşeyimizi kaybetti 6 ve 4 yaşında ki iki çocuğum var düğünde takılan bileziklerimi ve çocukların velayet ile nafakasını talep edip boşanma davası açsam kaybedebilir miyim
Henüz açılmamış bir davanın sonucu hakkında üstelik bu kadar sınırlı veriye dayalı olarak yorum yapmak zordur. Şu kadarını söyleyelim. Kumar veya şans oyunlarına düşkünlük boşanma yönünden kusurlu bir eylem olabilir. Dört ve altı yaşındaki çocukların velayetinin de genellikle anneye verilmesini bekleriz.
Merhablar, ben yeni evliyim ve boşanmak istiyorum, altınlarımı verip eşimin de üstüne kredi çekip aldığımız arabaya ne olacak, nasıl altın paramı alabilirim…?
Brn gidip anladmali bosanma icin dilekce yazip vericem esim sonradan gidip imza aticak olurmu