⚖️ Haklı Fesih Nedir? İşçi ve İşveren Açısından Haklı Fesih Nedenleri (2025 Rehberi)

İş Hukuku’nda haklı nedenle fesih, taraflardan birinin iş ilişkisini derhal sona erdirebilmesine imkân tanıyan olağanüstü bir haktır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre hem işçi hem de işveren, belirli şartlar altında ihbar süresi beklemeksizin ve tazminat ödemeksizin iş sözleşmesini sona erdirebilir. Bu durum “haklı fesih” olarak adlandırılır.

Bu rehberde, haklı fesih kavramı, işçi ve işveren açısından doğurabileceği sonuçlar ve en yaygın haklı fesih nedenleri ayrıntılı biçimde incelenmektedir.

Haklı Fesih Nedir?

Haklı fesih, iş sözleşmesinin taraflardan biri için devam ettirilmesinin beklenemeyeceği ölçüde ağırlaştırıcı bir sebebin varlığı durumunda, sözleşmenin derhal sona erdirilmesi anlamına gelir.

Haklı fesihte:

• İhbar süresi uygulanmaz.
• İşçi ya da işveren derhal sözleşmeyi sona erdirebilir.
• Haklılık ispat edilirse, bazı durumlarda tazminat talebi doğar; aksi halde haksız fesih sayılır.

‍⚖️ İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Fesih Sebepleri (İş Kanunu m. 24)

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca işçi, aşağıdaki durumlarda sözleşmeyi derhal feshedebilir:

a) Sağlık Sebepleri

• İşin niteliği nedeniyle işçinin sağlığı veya hayatı için tehlike oluşturması
• İşyerinde bulaşıcı hastalık ya da işçinin sağlığını olumsuz etkileyen şartların varlığı

⚠️ b) Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

• İşverenin işçiye, ailesine veya bir yakınına hakaret etmesi, kötü davranması
• Cinsel taciz, fiziksel şiddet, tehdit
• İşverenin maaş ödememesi, geç ödemesi veya eksik ödeme yapması
• Fazla mesai ücretinin, resmi tatil/izin ücretlerinin ödenmemesi
• İşçiyi yanıltıcı bilgi/veri ile işe başlatmak

c) Zorlayıcı Sebepler

• İşçinin çalıştığı işyerinde, işçiyi bir haftadan fazla süreyle çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir nedenin ortaya çıkması (örneğin salgın, doğal afet)

‍⚖️ İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Fesihle Feshi (İş Kanunu md. 25)

İşveren, 4857 sayılı Kanun’un 25. maddesinde belirtilen aşağıdaki durumlarda işçinin iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir:

a) Sağlık Sebepleri

• İşçinin bulaşıcı hastalığı ya da tedavisi mümkün olmayan bir hastalığa yakalanması ve işyerinde çalışmasının tehlike oluşturması

⚠️ b) Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

• İşçinin işverene, ailesine veya iş arkadaşına hakaret etmesi ya da saldırıda bulunması
• İşçinin, işverenin güvenini sarsacak davranışlarda bulunması (sahte belge sunmak vb.)
• İşçinin işini yapmamakta ısrar etmesi, talimatlara uymaması
• İşyerinde alkollü ya da uyuşturucu madde etkisinde bulunması
• İşçinin hırsızlık yapması, işyerine ait gizli bilgileri ifşa etmesi,

• İşçinin bir başka işçiye cinsel tacizde bulunması
• İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi veya işverene zarar vermesi
• İşçinin işyerinde suç işlemesi: İşçinin işyerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi
• İşçinin doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması

⛔ c) Devamsızlık

• İşçinin izinsiz/mazeretsiz olarak;
  • Arka arkaya 2 iş günü,
  • Bir ayda 3 iş günü,
  • Tatil sonrası 2 iş günü işe gelmemesi

d) Zorlayıcı Sebepler

• İşçinin çalıştığı işyerinde ortaya çıkan ve işçinin çalışmasını 1 haftadan fazla süreyle engelleyen dışsal nedenler

⚖️ Haklı Fesihte Tazminat Hakkı

İşçi Açısından Haklı Fesih Nedenlerine Örnekler

İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, işçi de bazı hallerde iş sözleşmesini derhal feshedebilir:

a) Ücretlerinin Ödenmemesi,

• İşçinin ücretinin zamanında ödenmemesi, eksik ödenmesi ya da hiç ödenmemesi
• Fazla mesai ücretinin ödenmemesi veya sürekli olarak eksik ödenmesi
• Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi, eksik ödenmesi veya sürekli olarak geç ödenmesi

b) Sigorta primlerinin eksik yatırılması, prim gün sayısının eksik bildirilmesi

c) Kanuni ve sözleşmeden doğan izinlerin kullandırılmaması, eksik kullandırılması, yıllık iznin 10 günden kısa olacak şekilde bölünerek kullandırılması

d) İşverenin Davranışları

• İşverenin işçiye, eşine veya aile üyelerine yönelik ağır hakaretleri, fiziksel şiddet, cinsel taciz eylemleri

• İşverenin eşit davranma borcuna aykırı davranışları
• İşyerinde işçiye mobbing uygulanması

e) İş Koşullarının Değiştirilmesi

• İşçinin rızası olmadan iş tanımının değiştirilmesi, maaşın düşürülmesi, yer değişikliği

• İşverenin sözleşme koşullarında esaslı değişikli yapması ve işçinin bunu kabul etmemesi

e) Sağlık Sebepleri

• İşin yürütülmesinin işçinin sağlığı veya yaşamı açısından risk oluşturması

Yasal Dayanaklar

• 4857 sayılı İş Kanunu m.24-25
• Yargıtay içtihatları
• Anayasa m.49: “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.”

❗ Haklı Fesihte Dikkat Edilmesi Gerekenler

İşçi Yönünden 

• Fesih bildirimleri yazılı yapılmalı ve gerekçe açıkça belirtilmelidir.
• Haklı nedenle fesih halinde ihbar tazminatı talep edilemez, ancak bazı durumlarda kıdem tazminatı alınabilir.
• Fesih tarihinden itibaren belirli süre içinde işe iade davası ya da alacak davası açılmalıdır.

İşveren Yönünden 

• Fesih gerekçesi yazılı ve açık biçimde belirtilmelidir.
• Fesih nedeni öğrenildikten sonra 6 iş günü içinde kullanılmalıdır.
• Gerekirse tanık, belge, tutanak gibi delillerle desteklenmelidir.

❓ Haklı Fesih Sık Sorulan Sorular (SSS)

✅ Haklı fesih ile işten ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

Evet. İşçi, haklı nedenle işten ayrılırsa ve en az 1 yıl çalışmışsa kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak ihbar tazminatı alamaz ve işverenden talep edemez.

✅ Haklı fesih halinde işsizlik maaşı alınabilir mi?

Haklı fesih, işçinin kendi isteğiyle işi bırakması anlamına gelse de İŞKUR tarafından kabul edilen haklı gerekçelere dayalıysa işsizlik maaşı alınabilir. Bu nedenle haklı sebebin belgelendirilmesi önemlidir.

✅ Haklı fesihte dava açmak gerekir mi?

Hayır, fesih tek taraflı irade beyanıdır ve dava açılması gerekmez. Ancak işçi ya da işveren, tazminat veya alacak talebi varsa İş Mahkemesi’ne dava açabilir.

✅ Haklı fesihte yazılı bildirim zorunlu mudur?

Evet. Hem işveren hem işçi açısından yazılı bildirim zorunludur. Yazılı fesih bildirimi yapılmazsa, ileride doğacak uyuşmazlıklarda ispat sorunu yaşanabilir.

✅ Haklı fesih süresi ne kadardır?

Fesih sebebinin öğrenilmesinden itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkı kullanılmalıdır. Aksi takdirde hak düşer.

Haklı fesih ve haklı fesih nedenleri hakkında sıkça sorulan sorular şunlardır:

✅ Haklı fesih nedir?

İşçinin veya işverenin, İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlerden biri gerçekleştiğinde iş sözleşmesini derhal sona erdirme hakkıdır.

✅ İşçi hangi durumlarda haklı fesih yapabilir?

İşçi, aşağıdaki nedenlerle haklı fesih yapabilir:

Sağlık sebepleri: İşin niteliği veya çalışma koşulları işçinin sağlığını tehdit ediyorsa.

Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık: İşverenin işçiye hakaret etmesi, maaşını ödememesi, mobbing uygulaması gibi durumlar.

Zorlayıcı sebepler: İşyerinde doğal afet, salgın hastalık gibi çalışmayı imkânsız hale getiren durumlar.

✅ İşveren hangi durumlarda haklı fesih yapabilir?

İşveren, aşağıdaki nedenlerle haklı fesih yapabilir:

İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı: Hırsızlık, işyerinde kavga çıkarmak, işverene veya diğer çalışanlara hakaret etmek.

İşçinin işyerinde verimsiz çalışması veya sürekli devamsızlık yapması.

İşçinin iş güvenliği kurallarına uymaması ve işyerinde tehlike yaratması.

✅Haklı fesih halinde ihbar süresi uygulanır mı?

Hayır, haklı fesih durumunda ihbar süresi beklenmez, iş sözleşmesi derhal sona erdirilir.

✅ Haklı fesih yapan işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

Evet, işçi haklı fesih yaparsa kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak ihbar tazminatı alamaz.

✅ Haklı fesih için belirli bir süre var mı?

İşçi veya işveren, haklı fesih sebebini öğrendikten sonra makul bir süre içinde fesih işlemini gerçekleştirmelidir.

✅ Haklı fesih nasıl yapılmalıdır?

Haklı fesih yazılı olarak yapılmalı ve fesih gerekçesi açıkça belirtilmelidir. İşçi veya işveren, fesih bildirimini noter aracılığıyla veya iadeli taahhütlü mektupla gönderebilir.

Örnek 1: İşçi Tarafından Yapılan Haklı Fesih Bildirimi

Konu: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi

Sayın [İşveren Adı/Sirket Ünvanı],

[İşyerinizde] …/…/…… tarihinden bu yana çalışmakta olduğum … görevinden, son dönemde maaşlarımın düzenli ödenmemesi (ya da fazla mesai ücretlerinin yatırılmaması, psikolojik baskı, vs. gibi gerekçeler) nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/II-e maddesi uyarınca haklı nedenle derhal feshediyorum.

Keyfiyetin bilinmesini, bu kapsamda tarafıma ait olan tüm kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin ve benzeri yasal alacaklarımın ödenmesini, aksi halde yasal yollara başvurulacağını bildiririm.

Saygılarımla.

Ad-Soyad
T.C. Kimlik No: ………
İmza
Tarih: ………

Örnek 2: İşveren Tarafından Yapılan Haklı Fesih Bildirimi

Konu: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi uyarınca iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi

Sayın [Adı Soyadı],

Şirketimizde …/…/…… tarihinden bu yana sürdürdüğünüz göreviniz sırasında, [olayın özeti: örneğin “iş arkadaşınıza hakaret ettiğiniz” / “3 iş günü arka arkaya mazeretsiz olarak işe gelmediğiniz” / “çalışma saatleri içinde alkollü olduğunuz”] tespit edilmiştir.

Bu davranışınız, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin II. fıkrasında sayılan “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” kapsamında değerlendirilmiş olup, iş ilişkisinin devamını imkânsız kılmaktadır.

Bu nedenle, iş sözleşmeniz …/…/…… tarihi itibarıyla haklı nedenle ve derhal feshedilmiştir.

İşe giriş-çıkış kayıtlarınız, devamsızlık tutanakları ve/veya tanık beyanları gibi deliller işbu kararımızı desteklemektedir.

Tarafınıza ait bordrodan doğan tüm yasal alacaklar (ücret, kullanılmamış yıllık izin vb.) yasal süreler içerisinde tarafınıza ödenecektir. Ancak bu fesih sebebiyle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılamayacağı hususunu da önemle belirtiriz.

Gereğini bilgilerinize sunar, iş yaşamınızda başarılar dileriz.

[Firma Unvanı]
[Yetkili Kişi Ad-Soyad / Unvan]
İmza
Tarih

Haklı Fesih