Kıdem Tazminatı Haczedilebilir Mi? Kıdem Tazminatının İcra Dosyasına Yatırılması 

Kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılan çalışanların kıdem tazminatının, üçüncü kişiler tarafından konulan haciz nedeniyle, bir icra dosyasına yatırıldığı sürprizi ile karşılaştıklarına rastlanmaktadır. 

Nafaka borçları hariç olmak üzere işçiye yapılan ücret niteliğindeki ödemelerin yalnızca ¼ ‘ ü haczedilebilir. Bu husus 4857 Sayılı İş Kanunu m. 35 ‘ de “işçinin almakla olduğu ücretlerin dörtte birinden fazlası haczedilemez, 3. Kişilere devir ve temlik edilemez” şeklinde düzenlenmiştir. Ücretin kapsamına hangi ödemelerin gireceği daha doğrusu işçiye yapılan ödemelerin hangilerinin kısmen veya tamamen haczedilebileceği tartışma konusudur. Yargıtay ikramiye, toplu sözleşme farkı, nema gibi ödemelerin de ücret sayılması gerektiği ve yalnızca ¼ ‘ ünün haczedilebileceği görüşündedir.  6772 Sayılı Devlet Ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun’un 4. maddesinde fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam ödemelerin haczedilemeyeceği belirtilmiştir. Devlet memurları yönünden sayılan ödemelerin haczi kabil değildir. Ancak İş Kanunu’na tabi olarak çalışanlara yapılan fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete ek tediyelerin de ¼’ ünün haczi olanaklıdır. . 

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödemeler ile vergi iadelerinin ücretten sayılacağına dair bir hüküm bulunmadığından bu ödemelerin tamamı haczedilebilir.   

Bu konuda değinilmesi gereken bir husus da İcra ve İflas Kanunu m. 83/a hükmüdür. Anılan madde, İİK m.82 ve 83 ‘ de zikredilen mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmaların geçersiz olduğunu belirtmektedir.  Bu hükmün gerekçesi, borçlunun, hacizden önce maaş veya ücretinin haczedilemeyeceği yolunda şikayet hakkından vazgeçmesinin haciz anındaki sonuçlarını tahmin edemeyeceği, lehine olan bir yasa hükmünün uygulanmasından önceden feragat etmesinin hükümsüz sayılacağı, esasen bir malın kısmen veya tamamen haczedilemez olduğunun borçlunun ve ailesinin haciz tarihindeki durumlarına göre tespit edilebileceğidir. Borçlunun haciz sırasında veya haczin gerçekleşmesinden sonraki dönemde haczedilmezlik şikayetinden vazgeçmesi ise geçerlidir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 2004/12-202 E., Karar: 196, Tarih 31.03.2004)