⚖️ İflas Masasına Kayıt Kabul Davası Nedir? (2025 Rehberi)

İflas masasına kayıt kabul davası, borçlunun iflası halinde, alacaklıların alacaklarını iflas masasına yazdırmak amacıyla açtıkları özel bir hukuk davasıdır. Bu dava, İcra ve İflas Kanunu’nun 235 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, hem borçluya karşı hem de diğer alacaklılara karşı hak iddia etmenin temel yollarından biridir.

İflas Masası Nedir?

İflas masası, bir borçlunun iflas etmesi durumunda, haczedilebilen tüm mal ve haklarının oluşturduğu topluluktur. İflas kararı verildikten sonra, iflas idaresi tarafından borçlunun malvarlığı bir “iflas masası” olarak değerlendirilir. Bu masa, tüm alacaklıların haklarını belirli bir sıraya göre paylaştığı ortak bir havuz niteliğindedir.

İflas açıldığı anda müflisin sahip olduğu tüm haczi kabil mal ve haklar, nerede bulunursa bulunsun iflas masasına dahil edilir ve alacaklıların ödenmesine tahsis edilir.

İflas sürecinde masaya dahil olan varlıklar şunlardır:

• Müflisin haczi kabil tüm mal ve hakları

• Rehinli mallar

• İflas kararından önce haczedilmiş ancak henüz satılmamış mallar

• Tasarrufun iptali davası açma hakkı

İflas masası, iflas sürecinin yönetilmesi ve alacaklıların haklarının korunması açısından kritik bir rol oynar. İflas açıldıktan sonra müflisin kişisel çalışmasına dayanmayan kazanımları da masaya dahil olur

Alacaklılar, alacaklarını bu masaya kayıt ettirerek takip ederler. Ancak bazı alacaklar iflas idaresi tarafından kabul edilmeyebilir. Bu durumda alacaklı, kayıt kabul davası açmak zorundadır.

Kayıt Kabul Davasının Hukuki Dayanağı

• İcra ve İflas Kanunu m. 235 – 236
• Yargıtay İçtihatları (örneğin Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 2016/1654 E. 2018/4362 K. sayılı kararı)

İİK m. 235’e göre, alacağı iflas idaresi tarafından reddedilen bir alacaklı, bu karara karşı iflas dairesinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde kayıt kabul davası açabilir.

Dava Açma Süresi

İflas idaresi tarafından alacak reddedildikten sonra:

• 15 günlük kesin süre içinde kayıt kabul davası açılmalıdır.
• Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Süre kaçırılırsa alacaklı iflas masasından pay alamaz.

⚠️ Dava Şartları

1. İflas kararının kesinleşmiş olması
2. Alacağın masaya yazdırılması başvurusunun reddedilmesi
3. Redde karşı 15 gün içinde dava açılması
4. Yetkili mahkeme: İflas dairesinin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesi

Kimler Dava Açabilir?

• Alacağı iflas idaresi tarafından reddedilen alacaklılar
• Temlik alanlar ya da yasal halefler (örneğin mirasçılar)

⚖️ Kayıt Kabul Davasının Sonuçları

• Mahkeme, alacağın varlığını kabul ederse, söz konusu alacak iflas masasına kaydedilir.
• Alacaklı, masadan pay alma hakkını kazanır.
• Dava reddedilirse, alacaklı artık masadan herhangi bir talepte bulunamaz.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İflas idaresinin red gerekçeleri detaylı incelenmelidir.
• Alacağın yazılı delil veya fatura, sözleşme gibi belgelerle ispatı gerekir.
• Alacak, teminatsız ise alacaklının sıradaki yeri önemlidir.

Örnek Yargıtay Kararı

Yargıtay 23. Hukuk Dairesi, 2016/1654 E. – 2018/4362 K.

“Alacaklının süresi içinde kayıt kabul davası açtığı, davaya konu senedin geçerliliği konusunda yeterli delil sunulduğu anlaşıldığından, davanın kabulüyle alacağın iflas masasına yazılması gerekirken mahkemece davanın reddi isabetli değildir.”

✅ Sonuç

İflas masasına kayıt kabul davası, alacaklının hakkını iflas sürecinde koruması ve pay alabilmesi için en önemli hukuki yollardan biridir. Sürelerin kısa olması ve ispat yükünün davacıda bulunması sebebiyle uzman bir iflas avukatı ile çalışmak hak kaybı yaşanmasını önleyecektir.

⚖️ “Kayıt Kabul Davası” ile “Sıra Cetveline İtiraz Davası” Arasındaki Teknik Ayrım

Bu iki dava çoğunlukla birbiri yerine kullanılmakta ise de İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) farklı düzenlemelerine dayanır ve uygulamada da ayrı değerlendirilir:

1. Kayıt Kabul Davası (İİK m. 235/1)

• Alacaklı, iflas masasına yaptığı alacak başvurusu iflas idaresi tarafından reddedilirse, bu red kararına karşı 15 gün içinde kayıt kabul davası açar.
• Amaç: Alacağın masaya yazdırılmasıdır.
• Bu dava alacak hiç yazılmamışsa gündeme gelir.

2. Sıra Cetveline İtiraz Davası (İİK m. 235/2 ve 237)

• Alacak iflas masasına kabul edilmiştir, ancak sıra cetvelinde ya yer verilmemiştir ya da yanlış sıraya konmuştur.
• Bu durumda alacaklı veya diğer menfaati olan kişi sıra cetveline itiraz davası açar.
• Amaç: Alacağın sıralamasını değiştirmek veya başka alacaklının sırasına itiraz etmektir.

Neden Karıştırılıyor?

Bazı alacaklılar, alacakları hiç kaydedilmeyince ve ayrıca sıra cetvelinde yer bulamayınca, her iki işleme birden dava açmak isteyebilirler. Bu durumda:

• Hem kayıt kabul hem sıra cetveline itiraz talepleri birlikte ileri sürülebilir.
• Bu, iki davanın aynı dilekçede birleştirilebilmesi anlamına gelir ama hukuki nitelikleri farklıdır.

Yargıtay Görüşü:

Yargıtay 23. HD, 2014/7277 E., 2015/4367 K.
“Alacağın iflas masasına yazılmadığı durumlarda açılacak dava kayıt kabul davasıdır. Ancak alacak yazılmış ancak sıra cetvelinde yer verilmemişse bu durumda sıra cetveline itiraz davası açılması gerekir.”

Aralarındaki Temel Farklar Tablo:

✅ Özetle:

• Kayıt kabul davası, alacak hiç yazılmamışsa açılır.
• Sıra cetveline itiraz davası, alacak yazılmış ama sıralaması yanlışsa veya başka alacaklının lehine yazılmışsa açılır.

Bu nedenle “kayıt kabul davası”na sıra cetveline itiraz davası denmesi doğru değildir. Ancak ikisinin de görüldüğü mahkeme aynıdır: iflasın açıldığı yer asliye ticaret mahkemesi.

İflas Masasına Kayıt Kabul Davasında Yabancı Para Alacaklarının Türk Lirasına Çevrilmesi – Yargıtay Karar İncelemesi

Karar Tarihi: 08.05.1997
⚖️ Daire: Yargıtay 19. Hukuk Dairesi
Esas-Karar No: 1997/2756 E. – 1997/4683 K.
Kaynak: Yargıtay Kararları Dergisi, Ocak 1998, s. 88

Kararın Özeti

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, bu kararında iflas masasına kayıt kabul davasında yabancı para alacaklarının aynı şekilde değil, iflasın açıldığı tarihteki kur üzerinden Türk Lirası’na çevrilerek kaydedilmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Bu yaklaşım, İcra ve İflas Hukuku’nda alacaklılar arasında eşitlik ilkesini korumayı amaçlamakta ve İİK m. 206 ve 207’nin öngördüğü sıra prensibini ön plana çıkarmaktadır.

⚖️ Hukuki Değerlendirme

1. Yabancı Para Alacağı Masaya Aynen Yazılabilir mi?

Hayır. Yargıtay bu kararında açıkça belirtmiştir ki, yabancı para alacakları iflas tarihinde geçerli olan kur üzerinden Türk Lirasına çevrilerek masaya yazılmalıdır.

• Dayanak:
  • İİK m. 195: Tüm borçlar muaccel hale gelir, faiz ve giderler masaya dahil edilir.
  • İİK m. 206–207: Alacaklılar arasında sıraya ve eşitliğe dayalı ödeme ilkesi.
  • BK m. 83 (mülga): Paranın ödenme şekli ve ödeme günündeki değeri üzerinden hüküm.

2. Eşitlik İlkesi ve İmtiyaz Yasağı

Yabancı para alacağının aynı para birimiyle masaya kaydı, diğer alacaklılara nazaran fiili bir ayrıcalık yaratır. Bu durum Yargıtay’a göre:

“Yabancı para alacaklısı lehine kanunda öngörülmeyen bir imtiyaz doğurur. Aynı sırada bulunan Türk parası alacaklısı ile eşitsizlik oluşur.”

Bu nedenle, İİK m. 207 gereğince bu eşitsizlik önlenmeli, tüm alacaklar aynı para biriminde (Türk Lirası) değerlendirilmelidir.

3. Mahkeme Kararı ve Onama Gerekçesi

Yerel mahkeme, alacaklının 4.469.135 DM tutarındaki alacağının iflas tarihindeki kur üzerinden Türk Lirası’na çevrilerek kaydedilmesini doğru bulmuş ve alacağın döviz olarak kaydına dair talebi reddetmiştir.
Yargıtay da bu kararı:

✅ Usul ve yasaya uygun bularak onamıştır.

Uygulama Açısından Notlar

• Bu karar, uygulamada dövizle sözleşme yapan yabancı yatırımcılar veya ithalatçı şirketlerin iflas masasında Türk Lirası üzerinden işlem göreceğini gösterir.
• Masadaki döviz alacaklısının alacağı sabit kalırken, kur farkı riski tamamen alacaklıya yüklenmektedir.
• Bu nedenle kur dalgalanmasına karşı korunmak isteyen alacaklılar, dövizli alacaklarını teminatlandırmalı veya önceden iflas riskine karşı önlem almalıdır.

İflas Masasına Kayıt Kabul Davası Yabancı Para Alacağı: Kararın Tam Metni

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi

Esas: 1997/2756

Karar: 1997/4683

Tarih: 08.05.1997

ÖZET: İflasta alacaklılar arasında eşitlik ilkesi gereğince, İİK.nun 206. maddesinde sayılan imtiyazlı alacaklar arasında sayılmayan yabancı para alacağının, iflasın açıldığı tarih itibariyle Türk Parası´na çevrilerek masaya kaydında bir isabetsizlik yoktur. (2004 sayılı İİK. m. 195, 206, 207) (818 sayılı BK. m. 83) KARAR METNİ: Taraflar arasındaki kayıt kabul davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı sebeplerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. Davacı vekili, müvekkili şirketin müflis şirket iflas masasına bildirdiği alacağın 169.845.006.540. TL.lık kısmının iflas idaresince reddedildiğini, alacağın yabancı para alacağı olduğunu, B.K.nun 83. maddesi uyarınca yabancı para olarak kaydı gerektiğini ileri sürerek 4.469.135 DM. masaya kayıt ve kabulüne, fiili tahsil tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı iflas idaresi vekili cevabında, davacı tarafça bildirilen döviz alacağının iflas tarihi itibariyle Türk parasına çevrilerek masaya kaydedildiğini, yabancı paranın aynen kaydının alacaklılar arasında eşitsizlik yaratacağını belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre, davacı tarafça iflas masasına bildirilen alacağın iflas tarihi itibariyle Türk parasına çevrilerek masaya kaydedildiği, yabancı paranın aynen kaydının mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. İcra ve İflas Kanunu’nun 195. maddesinde iflasın açılması ile müflisin borçlarının muaccel olacağı ve iflasın açıldığı güne kadar işlemiş faiz ve takip masraflarının ana paraya ilave edilerek masaya kaydedileceği hükme bağlanmıştır. Bu hükmün amacı, iflas gününde masanın aktif ve pasifinin eşit biçimde ve aynı zamanda belirlenerek müflisin bütün alacaklılarına eşit ödeme yapılmasıdır. Bunu sağlamak için de yabancı para alacaklılarının aynı paraya (Türk Lirasına) çevrilmesi gerekir. Çeviri zamanı ise, yabancı para alacakları ve konusu para olmayan alacaklar için iflas kararının verildiği gün olmalıdır. Sair taraftan yabancı para alacağının aynen kaydı, alacaklılar arasında eşitliği ön planda tutan iflas hukukunun bu prensibini de zedeler. Zira, iflasta imtiyazlı alacaklılar İİK.nun 206. maddesinde ilk beş sırada sayılmış olup, yabancı paranın masaya aynen kaydedilmesi halinde yabancı para alacakları lehine kanunda öngörülmeyen bir imtiyaz yaratılmış olur. Bu halde ise, aynı sırada bulunan Türk parası alacaklısı ile yabancı para alacaklısı arasında eşitsizlik meydana gelir. Bu sonuç ise, her sıradaki alacaklıların eşit hakka sahip olduğunu belirten İİK.nun 207. maddesine aykırılık teşkil eder. Mahkemece bu ilkeler gözetilerek yazılı biçimde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır.

SONUÇ : Yukarda açıklanan sebeplerle hükmün ONANMASINA, 8.5.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Kaynak: YKD. Ocak-1998 s:88

İflas Masasına Kayıt Kabul Davası Yabancı Para Alacağı