Başlıklar
Toggleİşverenin, iş sözleşmesini sona erdirmesi her zaman keyfi bir tercih değildir. Özellikle davranışları nedeniyle iş yerinde huzursuzluk yaratan bir işçi söz konusuysa, bu durum “geçerli fesih” gerekçesi olabilir. Ancak her olayın kendi özel koşulları içinde değerlendirilmesi gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı ay kıdemi olan işçiler, belirsiz süreli sözleşmeyle çalışıyorlarsa “iş güvencesi” kapsamında korunurlar. Bu işçilerin iş sözleşmeleri yalnızca geçerli bir nedenle feshedilebilir. Aksi halde, işçi işe iade davası açarak tekrar işe dönme talebinde bulunabilir.
⚖️ Geçerli Sebeplerden Biri: İşçinin Davranışları
İşverenin fesih hakkını kullanabilmesi için geçerli nedenin varlığı yeterlidir. Bu geçerli nedenlerden biri de işçinin olumsuz tutum ve davranışlarıdır. Ancak bu davranışlar somut biçimde ispatlanmalı ve iş yeri düzenini ölçülü biçimde bozmuş olmalıdır.
Hangi Davranışlar Fesih Sebebi Sayılabilir?
İşverenin savunabileceği bazı örnek davranışlar şunlardır:
Önemli Not: Bu tür davranışlar, doğrudan haklı fesih sebebi olmayabilir. Ancak düzenli ve ısrarlı biçimde tekrarlandığında, işveren için geçerli fesih hakkı doğurabilir.
Yargıtay Ne Diyor?
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, davranışları nedeniyle iş yerinde huzursuzluk yaratan bir işçinin iş akdinin feshedilmesini, çoğu zaman geçerli fesih saymaktadır. Ancak bu kararların temel dayanağı, işverenin olayları objektif delillerle ortaya koymuş olmasıdır.
Örnek: Bir işçinin, iş arkadaşlarına sık sık hakaret ettiği ve bunu yazılı uyarılara rağmen sürdürdüğü bir dosyada, Yargıtay işverenin fesih kararını hukuka uygun bulmuştur.
Fesih Öncesi Uyarı Zorunluluğu
İşçinin davranışlarına dayalı fesihlerde, işverenin genellikle önceden yazılı uyarı yapması gerekir. Bu uyarı, hem işçiye hatasını düzeltme imkânı sunar, hem de ileride doğabilecek hukuki ihtilaflarda işverenin elini güçlendirir.
⚖️ İşçinin Açacağı İşe İade Davasında Ne Olur?
İşçi, fesih bildiriminde kendisine bir gerekçe sunulmadığını ya da gerekçenin gerçeğe dayanmadığını iddia ediyorsa, iş mahkemesinde işe iade davası açabilir. Mahkeme, şu kriterleri dikkate alır:
İşverenler İçin Tavsiyeler
✅ İşçilerin davranışlarını belgelendirin (tutanak, kamera kaydı, şahit beyanı vb.)
✅ Uyarı prosedürlerini işletin
✅ Disiplin süreçlerini kayıt altına alın
✅ Objektif ve tutarlı olun
✅ Fesih yazısını yazılı, gerekçeli ve imzalı olarak sunun
Sonuç
Davranışları iş yerinde olumsuzluklara yol açan işçinin iş sözleşmesinin feshi, her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Bu davranışların iş yerinde huzursuzluk yarattığı açık ve belgeli bir biçimde ispatlanabilirse, işveren geçerli nedenle fesih hakkını kullanabilir. Ancak bu tür fesihler, işe iade davasıyla karşı karşıya kalabileceğinden, hukuki destekle yürütülmelidir.
İşçinin iş yerindeki davranışları, sadece bireysel performansı değil, iş yeri düzenini ve çalışma barışını da etkiler. İşte Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2009 tarihli emsal niteliğindeki kararı, geçimsiz davranışları nedeniyle işten çıkarılan bir işçinin işe iade davasını reddederek bu hassas dengeye dikkat çekiyor.
⚖️ Karar Özeti: Davranışlar Geçerli Fesih Sebebidir
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi – Esas No: 2008/16598, Karar No: 2009/5552
Mahkeme: Bursa 3. İş Mahkemesi – Tarih: 29.01.2008
Davanın Konusu:
Davacı işçi, iş sözleşmesinin geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek işe iade davası açmıştır. Yerel mahkeme işe iadeye karar vermiş; ancak işveren kararı temyiz etmiştir.
Davalı Savunması:
İşveren, işçinin iş ahlakına ve işyeri disiplinine aykırı, geçimsiz tutumlar sergilediğini; daha önceki kavga olaylarında iyi niyet gösterildiğini ancak davranışlarının sürdüğünü ve işyerinde huzursuzluk yarattığını ileri sürmüştür.
Yargıtay’ın Değerlendirmesi:
Davalı tanıklarının anlatımlarına göre, davacı işçi önceki kavgadan sonra da geçimsiz davranışlarını sürdürmüştür. Başka çalışanlarla (Halil ve Mehmet isimli işçilerle) işyeri içinde tartışmalara girdiği ve bu tartışmaların iş düzenini etkilediği sabittir. Yargıtay, bu davranışların “geçerli fesih nedeni” olduğunu belirterek, yerel mahkemenin işe iade kararını bozmuş ve davanın reddine karar vermiştir.
Hukuki Değerlendirme
✔️ 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Geçerli Fesih Nedir?
İşveren, iş sözleşmesini sona erdirirken geçerli bir nedene dayanmak zorundadır. Bu nedenler, işçinin yeterliliğinden, davranışlarından veya işletme gereklerinden kaynaklanabilir (m.18).
Bu olayda Yargıtay, işçinin işyerinde olumsuzluklara neden olan davranışlarını, işverene geçerli fesih hakkı tanıyan bir unsur olarak değerlendirmiştir.
Uyarı Almadan Fesih Mümkün mü?
Genel uygulamada, davranışsal nedenlere dayalı fesihlerde işçinin yazılı olarak uyarılması beklenir. Ancak bazı durumlarda, özellikle tekrar eden ve işyeri düzenini ciddi biçimde bozan davranışlarda önceki uyarılar olmasa bile fesih geçerli sayılabilir. Bu karar da böyle bir örnektir.
İşverenler İçin Dersler:
Sonuç: İşyerinde Uyum Şart!
Bu karar, işverenin iş barışını sağlamak adına disipline aykırı davranan bir işçiyi geçerli nedenle işten çıkarabileceğini göstermektedir. Mahkemenin işe iadeye hükmetmesine karşın Yargıtay, davranışların işyeri düzenine zarar verdiğini ve geçerli fesih oluşturduğunu açıkça ortaya koymuştur. Bu tür örnekler, işverenin yükümlülüklerini yerine getirmesi ve belgeli hareket etmesi durumunda yargıdan destek göreceğini göstermektedir.
Yargıtay Kararı: İşe İade Davranışı İşyerinde Olumsuzluklara Neden Olan İşçi
T.C
YARGITAY
9.Hukuk Dairesi
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO: 2008/16598
KARAR NO: 2009/5552
MAHKEMESİ : Bursa 3.İş Mahkemesi
TARİHİ : 29/01/2008
NUMARASI : 2007/810-2008/11
DAVACI :………………
DAVALI :SERTEPE OTOMOTİV İNŞ.TEKSTİL SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ
ADINA AVUKAT HÜSEYİN DEMİRBAŞ
DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına alınmıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi S.Bıçaklı tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi,gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Sözleşmesinin işverence geçerli neden olmaksızın sona erdirildiğini iddia eden davacı feshin geçersizliğine, işe iadeye, yasal haklarını karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının sürekli olarak iş ahlakına ve işyeri disipline aykırı hareket ettiğni, daha önceki kavga olayında işveren olarak iyi niyetli davrandığını, geçimsizliğin devam ettiğini sözleşmesinin devam ettiğini sözleşmesinin sonuçta feshedildiğni savunmuştur.
Mahkemece feshin haklı ve geçerli nedene dayandığının kanıtlanmadığı gerekçesiyle işe iadeye karar verilmiştir.
Dosya içeriğine ve davalı tanık anlatımlarına göre, davacının ilk kavga olayından sonra çalışmaya devam ettiği, geçimsiz davranışlar sergilediği, Halil ve Mehmet isimli işçilerle boyahaneden çıkarılarak araba yüzünden tartışıldığı, bu işçilerden birinin de işten çıkarıldığı anlaşılmaktadır.
Davacının açıklanan davranışları işyerinde olumsuzluklara neden olduğundan, sözleşmenin feshi için geçerli neden bulunmaktadır. Davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
yaptığı yargılama girdinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
alınarak davalıya verilmesine,
Kesin olarak 02/03/2009 gününde oybirliği ile karar verildi.