İş Hukukunda İzinler: Yıllık İzin, Hafta Tatili ve Genel Tatil Hakları (2025)

İş Hukuku, çalışanların dinlenme hakkını güvence altına alan çok sayıda düzenleme içermektedir. 4857 sayılı İş Kanunu başta olmak üzere, çeşitli mevzuatlarda yer alan bu haklar arasında yıllık ücretli izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri öne çıkmaktadır. Bu yazıda, işçilerin izin haklarını tüm yönleriyle detaylandırıyor ve sık sorulan sorulara yanıt veriyoruz.

1. Yıllık Ücretli İzin Nedir? Kimler Yararlanabilir?

Yasal Dayanak:

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53-60. maddeleri yıllık ücretli izne ilişkin düzenlemeleri içermektedir.

✅ Yıllık İzin Hakkı İçin Gerekli Şartlar:

• İşçinin aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması gerekir.
• Deneme süresi de bu sürenin içinde değerlendirilir.
• Yıllık izin hakkı anayasal bir dinlenme hakkıdır ve feragat edilemez.

Hizmet Süresine Göre Yıllık İzin Süreleri:

Not: Bu süreler asgari sınırlar olup, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleriyle artırılabilir ancak azaltılamaz.

✈️ Yıllık İznin Kullanımına Dair Önemli Kurallar:

• Yıllık izin bölünemez. Ancak işçi ve işverenin anlaşmasıyla en çok üçe bölünebilir, bir parça en az 10 gün olmalıdır.
• Yıllık izne ulusal bayram, hafta tatili veya genel tatil günü denk gelirse, bu günler izin süresinden sayılmaz.
• İşveren, işçinin yıllık iznini kullanmadan önce izin ücretini peşin ödemekle yükümlüdür.
• İşçinin izin süresi içinde başka bir işte çalıştığı tespit edilirse, ödenen ücret işverence geri alınabilir.
• İzin süresini başka bir şehirde geçirecek olan işçilere 4 güne kadar ücretsiz yol izni verilmesi zorunludur.

2. Hafta Tatili Hakkı

Yasal Dayanak:

İş Kanunu madde 46

İşçiye, haftanın 6 günü çalıştıktan sonra, en az 24 saat kesintisiz dinlenme hakkı tanınır. Bu gün hafta tatili olarak değerlendirilir.

Hafta Tatilinde Ücret:

• Hafta tatili günü için çalışılmasa bile, tam günlük ücret ödenir.
• Tatil günü çalışılırsa, ayrıca fazla mesai ücreti ödenmesi gerekebilir.

Hafta Tatiline Hak Kazanma Süresi:

Hafta tatili hakkı kazanmak için:

• İşçinin, tatilden önceki 6 iş gününde çalışmış olması gerekir.
• Kanunen çalışılmış sayılan süreler (örneğin ölüm izni, evlenme izni, hastalık raporu) de bu kapsamda değerlendirilir.

3. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri

Yasal Dayanak:

2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun
İş Kanunu madde 47

Türkiye’de işçilere tanınan resmi tatiller şunlardır:

• 1 Ocak (Yılbaşı)
• 23 Nisan (Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı)
• 1 Mayıs (Emek ve Dayanışma Günü)
• 19 Mayıs (Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı)
• 15 Temmuz (Demokrasi ve Millî Birlik Günü)
• 30 Ağustos (Zafer Bayramı)
• 29 Ekim (Cumhuriyet Bayramı – 1,5 gün)
• Ramazan ve Kurban Bayramları (dini takvime göre değişir)

Ücretlendirme:

• Tatil gününde çalışmayan işçiye normal günlük ücreti ödenir.
• Tatil gününde çalıştırılan işçiye ayrıca bir günlük ücret ödenir. Toplamda 2 günlük ücret hakkı doğar.

⚠️ İşçiler bu günlerde çalışmaya zorlanamazlar. Ancak açık rızayla çalışma mümkündür.

Sıkça Sorulan Sorular

Yıllık izinde sigorta primleri kesilir mi?

Hayır. Yıllık izin süresince sigorta primleri ödenmeye devam eder (İş kazası ve meslek hastalıkları primi hariç).

Yıllık izin paraya çevrilebilir mi?

İş sözleşmesinin sona ermesi halinde kullanılmayan yıllık izin süresine ilişkin ücret işçiye ödenir. Ancak çalışırken paraya çevrilemez.

Resmi tatil günlerinde çalışma zorunlu mu?

Hayır. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma, işçinin rızasına bağlıdır. Rıza olmadan çalıştırılamaz.

Yıllık izin hakkı nasıl kazanılır?

İşçiler, aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalıştıktan sonra yıllık izin hakkı kazanırlar.

Yıllık izin süresi ne kadardır?

1-5 yıl çalışanlar için 14 gün

5-15 yıl çalışanlar için 20 gün

15 yıl ve üzeri çalışanlar için 26 gün

18 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için en az 20 gün.

Yıllık izin bölünebilir mi?

Evet, ancak bir bölümü en az 10 gün olmak zorundadır.

İşveren yıllık izni kullandırmazsa ne olur?

İşveren, işçiye yıllık izin hakkını kullandırmak zorundadır. Aksi takdirde işçi yıllık izin ücretini talep edebilir.

İşten ayrılırken kullanılmayan yıllık izin ücreti ödenir mi?

Evet, işten ayrılan işçiye kullanılmayan yıllık izin günleri için ücret ödenir.

Hastalık izni yıllık izinden düşülür mü?

Hayır, hastalık nedeniyle kullanılan izin yıllık izinden düşülmez.

Ücretsiz izin yıllık izinden düşülür mü?

Ücretsiz izinde geçen süre yıllık izin hesabına dahil edilmez.

İhbar süresi içinde yıllık izin kullanılabilir mi?

Evet, ancak işverenin onayı gereklidir

Hafta tatili izni nedir?

İşçinin, 7 günlük çalışma süresi içinde en az 24 saat kesintisiz dinlenme hakkıdır.

Hafta tatili hangi gün kullanılır?

Temel kural olarak Pazar günü hafta tatili olarak belirlenmiştir. Ancak işveren, işçiye başka bir gün de hafta tatili olarak kullandırabilir.

Hafta tatili izni toplu olarak kullandırılabilir mi?

Hayır, hafta tatili izni toplu olarak kullandırılamaz. İşçiye her hafta kesintisiz en az 24 saat dinlenme hakkı verilmelidir.

Hafta tatili ücretli midir?

Evet, işçi hafta tatilinde çalışmasa bile hafta tatili ücretini hak eder.

Hafta tatili izni verilmezse ne olur?

İşveren hafta tatili izni kullandırmazsa, işçi haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı dahil tüm haklarını talep edebilir.

Vardiyalı çalışanlar hafta tatili izni kullanabilir mi?

Evet, vardiyalı çalışanlar da hafta tatili izni hakkına sahiptir. İşveren, vardiya düzenine uygun olarak hafta tatili izni vermek zorundadır.

Hafta tatili izni resmi tatillerle çakışırsa ne olur?

Hafta tatili izni, resmi tatillerle çakıştığında ayrıca bir izin verilmez. Ancak işçi resmi tatilde çalışırsa, fazladan ücret talep edebilir.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri nelerdir?

Türkiye’de 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı, 1 Ocak Yılbaşı, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü resmi tatil olarak kabul edilir.

Dini bayramlar resmi tatil midir?

Evet, Ramazan Bayramı (3,5 gün) ve Kurban Bayramı (4,5 gün) resmi tatil olarak belirlenmiştir.

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma zorunlu mu?

İş Kanunu’na göre, bu günlerde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesi ile belirlenir. Eğer sözleşmede hüküm yoksa, işçinin onayı gereklidir.

Tatilde çalışan işçiye ek ücret ödenir mi?Evet, işçi tatil günlerinde çalışmazsa tam günlük ücretini alır. Eğer çalışırsa, fazladan bir günlük ücret daha ödenir.

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayan işçi ücret alır mı?

Evet, işçi bu günlerde çalışmasa bile normal günlük ücretini alır.

Resmi tatil hafta tatiline denk gelirse ne olur?

Eğer resmi tatil hafta tatiline denk gelirse, işçiye ayrıca bir izin verilmez. Ancak işçi resmi tatilde çalışırsa, fazladan ücret talep edebilir.

İşveren resmi tatil ücretini ödemezse ne olur?

İşveren, resmi tatil ücretini ödemezse, işçi haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir ve yasal haklarını talep edebilir.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu yazıda yıllık ücretli izin ile iş hukukundaki şu izinler incelenmiştir. 

a) Yıllık Ücretli İzin (Annual Pay Vacation)

b) Hafta Tatili : (Weekly Rest Day)

c) Genel Tatil Günleri (General Rest Day)

İş hukuku kapsamında izin hakları, çalışanların sosyal refahı ve iş güvenliği açısından temel korumalardan biridir. Yıllık izin, hafta tatili ve genel tatiller yalnızca birer dinlenme günü değil, aynı zamanda insan onuruna yakışır çalışma hayatının da göstergesidir.

Yıllık Ücretli İzin Hafta Tatili Genel Tatil ve Ulusal Bayramlar