Değişik İş Dosyası Nedir?

Değişik İş Dosyası Ne Demektir? 

Mahkemelerin esasına girmediği ancak hakim kararı gerektiren işlemlerle ilgili verdikleri kararların ortak adıdır. Değişik iş dosyalarında genellikle sadece dosya üzerinden inceleme yapılır ve duruşma icra edilmeksizin karar verilir. 

Hukuk mahkemelerinde ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, delil tespiti gibi işler, ceza mahkemelerinde ise içeriğe erişimin engellenmesi, içerik kaldırma gibi kararlar bu dosya ismi ile tasnif edilir.  

Uyap terminolojisinde esasına girilen ve duruşma yapılarak karar verilen dosyalar ise ‘hukuk dava dosyası’ veya ‘ceza dava dosyası’ olarak ifade edilir.

Türkiye genelinde, hukuk mahkemelerinde, 2019 yılında açılan değişik işler dosya sayısı 485 033 adettir. Bunların 478 777 adedi (%99,8` i)  yıl içinde karara bağlanmıştır. Duruşma yapılmadan evrak üzerinde inceleme ile karar verildiğinden ortalama karar süresi 4 gündür. Dosyaların ortalama görülme süresinin 12 gün ile en fazla tüketici mahkemelerinde olduğu görülmektedir. 

2019 yılı hukuk mahkemeleri değişik işlere ilişkin iş yüküne mahkeme türüne göre bakıldığında, aile mahkemelerine gelen dosya sayısının,216 926 adetle diğer mahkemelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Aile mahkemesinde açılan değişik iş dosyalarının neredeyse tamamını, 6284 Sayılı  Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında verilen, koruma tedbiri kararlarına veya bunlara itirazlara ilişkin dosyaların oluşturduğu görülmektedir. Ticaret mahkemelerinde açılan değişik iş dosyalarının büyük bir çoğunluğunu ise ihtiyati haciz talepleri oluşturmaktadır. 

2019 yılında Türkiye genelinde açılan değişik iş dosya türleri ile adetlerine ilişkin bir tablo aşağıdadır. 

6284 sayılı Kanun Gereğince Kolluk
Amiri Kararının Onaylanması               132 131 
İhtiyati Haciz                                         120 432 
6284 sayılı Koruma Kararı                    105 743 
6284 sayılı Kanun Gereğince İtirazın
Değerlendirilmesi                                    26 786 
Delil Tespiti                                              19 368 
Tespit                                                       14 403 
Acele Kamulaştırma Nedeniyle El
Koyma                                                     12 726 
Tehiri İcra Teminat Şeklinin
Belirlenmesi (İ.İ.K.36)                             10 788 
Denetim Makamının Onayı (vesayet)       5 463 
Adli Yardım Talebi Reddine İtiraz             4 104 
Noter Yemini                                            2 132 
Yemin Tayini                                            1 952 
Noter Defter Tasdik                                 1 810 
Reddi Hâkim/Hâkimin Çekinmesi
İncelemesi                                               1 416 
Zorlama Hapsi Kararına İtirazın
Değerlendirilmesi                                    1 304 
Tevdii Mahali Tayini                                 1 263 
Terk İhtarı (Eve Dön Çağrısı)                     877 
Hâkim Kararına Karşı İstinaf
Başvurusu                                                  868 
5395 sayılı Kanun Gereğince İtirazın
Değerlendirilmesi                                       469 
Eşya Tespiti                                                259
Diğer                                                        8 944

Avukat Hüseyin Demirbaş – Demirbaş Hukuk Bürosu – Bursa