Fikri ve Sınai Haklar Ceza Davaları

Fikri ve sınai haklar, yaratıcı faaliyetlerin ve yenilikçi çalışmaların korunmasını amaçlayan haklardır.  Bu haklar, bireylerin veya kuruluşların eserleri, buluşları, markaları ve diğer ticari unsurları üzerinde sahip oldukları özel hakları ifade eder. Fikri ve sınai haklar, genellikle iki ana kategoriye ayrılır: fikri mülkiyet hakları ve sınai mülkiyet hakları.

Fikri Mülkiyet Hakları:

Fikri mülkiyet hakları, düşünce ve yaratıcılığın ürünleri olan eserlerin korunmasını sağlar. Bu haklar, kişilerin yarattıkları eserler üzerinde manevi ve mali haklarını korur. Fikri mülkiyet hakları kapsamında aşağıdaki türler bulunur:

Telif Hakları (Copyrights):

Kapsamı: Edebi eserler, müzik eserleri, sinema filmleri, bilgisayar yazılımları ve diğer sanatsal eserler.

Koruma Süresi: Eser sahibinin yaşamı boyunca ve ölümünden sonra belirli bir süre (genellikle 70 yıl).

Bağlantılı Haklar (Neighboring Rights):

Kapsamı: Eser sahiplerine yakın haklar; örneğin, sanatçıların, yapımcıların ve radyo-tv kuruluşlarının hakları.

Koruma Süresi: Genellikle 50 yıl.

Moral Haklar:

Kapsamı: Eser sahibinin, eserin içeriği ve bütünlüğü üzerindeki manevi hakları (örneğin, eserin tahrif edilmemesi).

Sınai Mülkiyet Hakları:

Sınai mülkiyet hakları, ticari ve endüstriyel alanlardaki yeniliklerin ve ayırt edici unsurların korunmasını sağlar. Bu haklar, bir ürünün veya sürecin ticari değerini korumaya yöneliktir. Başlıca sınai mülkiyet hakları şunlardır.

Markalar (Trademarks):

Kapsamı: Ticari ürün veya hizmetlerin diğerlerinden ayırt edilmesini sağlayan işaretler.

Koruma Süresi: Tescil edildiği sürece, yenilenerek devam eder. Marka tescilinin koruma süresi, markanın tescil edildiği tarihten itibaren başlar ve on yıldır. Bu süre, markanın tescil başvurusunun yapıldığı tarihten değil, başvurusunun Kurum’a sunulduğu tarihten itibaren işlemeye başlar. Marka tescili, on yılda bir yenilenmek suretiyle sınırsız süre ile koruma altında alınabilir

Patentler:

Kapsamı: Yeni, sanayiye uygulanabilir ve öncekilere göre ileriye doğru teknik bir adım (buluş basamağı) içeren buluşlar.

Koruma Süresi: Genellikle 20 yıl.

Faydalı Modeller:

Kapsamı: Sanayiye uygulanabilen ve yenilik içeren buluşlar ve teknik iyileştirmelerdir. Patentten farklı olarak bir buluş basamağı içermeleri gerekmez.

Koruma Süresi: Genellikle 10 yıl.

Tasarım Hakları:

Kapsamı: Ürünlerin görünümü, şekli, deseni veya süslemesi.

Koruma Süresi: Endüstriyel tasarım tescilinin koruma süresi, başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Bu süre, beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek üzere toplam 25 yıla kadar uzatılabilir. Tescilsiz tasarımların koruma süresi ise 3 yıldır.

Coğrafi İşaretler:

Kapsamı: Belirli bir coğrafi bölgeden kaynaklanan ürünlerin korunması (örneğin, şarap, peynir).

Koruma Süresi: Tescil süresine bağlı olarak değişir, genellikle yenilenebilir.

Entegre Devre Topografyaları:

Kapsamı: Entegre devrelerin üç boyutlu düzenlemeleri.

Koruma Süresi: Genellikle 10 yıl.

Fikri ve Sınai Hakların Önemi:

Fikri ve sınai haklar, büyük emeklerle ortaya çıkarılmış bir eserin, buluşun ve tescil edilmiş diğer sınai mülkiyet haklarının korunmasına yarayan hukuku temsil eder. Gelişmiş bir fikri ve sınai mülkiyet koruması aşağıdaki faydaların ortaya çıkmasına hizmet eder.

Yaratıcılığı Teşvik: Bu haklar, bireylerin ve şirketlerin yenilik yapmalarını ve yaratıcılıklarını kullanmalarını teşvik eder.

Ekonomik Değer: Fikri ve sınai haklar, ekonomik büyüme ve rekabetçilik için önemli bir unsurdur.

Adil Rekabet: Piyasada adil rekabeti sağlar ve taklitçiliği önler.

Kültürel Gelişim: Kültürel eserlerin korunması ve teşvik edilmesi, toplumun kültürel gelişimine katkıda bulunur.

Fikri ve sınai haklar, yaratıcı ve yenilikçi çalışmaların korunması ve ödüllendirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu hakların korunması, hem bireysel hak sahiplerinin menfaatlerini hem de toplumun genel refahını destekler.

Fikri Sınai Haklar Ceza Mahkemeleri:

Fikri ve sınai haklar, genellikle özel hukuk kapsamında ele alınan ve özellikle patentler, ticari markalar, telif hakları ve diğer entelektüel ve sınai mülkiyet haklarını içeren haklardır. Bu hakların ihlali durumunda, hukuk mahkemeleri genellikle ilgili yasalara ve düzenlemelere göre bu ihlali ele alır ve karara bağlar.

Ancak, bazı durumlarda fikri ve sınai hak ihlalleri ceza yasaları kapsamına da girebilir ve ceza mahkemelerinde yargılama konusu olabilir. Özellikle, telif haklarının ihlali, sahte ürünlerin üretimi ve satışı, ticari marka tecavüzleri gibi fiiller ceza mahkemelerinde ciddi ve caydırıcı bir şekilde ele alınabilir.

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununda düzenlenmiş suçların yargılamasını gerçekleştiren bir ihtisas mahkemesidir.

Bu mahkemeler, Hâkimler ve Savcılar Kurulunun olumlu görüşü alınarak, tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde olmak üzere Adalet Bakanlığınca lüzum görülen yerlerde kurulur. Mahkemelerin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir.

İstanbul, Ankara ve İzmir’ de fikri sınai haklar ceza mahkemeleri bulunmaktadır. Diğer yerlerde Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenen asliye ceza mahkemeleri (genellikle 3 numaralı asliye ceza mahkemeleri) fikri sınai haklar ceza mahkemesi sıfatıyla görev yapmaktadır.

Fikri ve Sınai Hakları İhlal Eden Suçlarda Şikâyet ve Şikâyet Süresi

Fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi, fikri ve sınai mülkiyet hukuku alanında düzenlenmiş olan suçlarla ilgili yargılama yapmakla görevlidir. Bahsi geçen suçların soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlıdır ve şikâyet süresi fail ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 6 aydır.

Şikayet; soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlarda, suçtan zarar görmüş olan kişinin, kanunda belirlenmiş süre içerisinde, bu suç ile ilgili olarak soruşturma yapılması ve suçun faili hakkında kovuşturma yapılarak kamu davası açılması talebini yetkili makamlara bildirmesidir.

Suçun mağduru olan eser sahibi veya telif hakkına sahip kuruluş ile marka hakkı sahibi veya yetkilendirdiği kişi, şikâyet hakkını kullanmadığı müddetçe, fiili işleyenler hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmaz. Şikâyetin geçerli kabul edilebilmesi için hak sahiplerinin veya üyesi oldukları meslek birliklerinin haklarını kanıtlayan belge ve sair delilleri Cumhuriyet başsavcılığına vermeleri gerekir.

Marka hukukunda, marka hakkı sahibi veya avukatı şikayetçi olabileceği gibi, inhisari lisans alanlar da lisans sözleşmesine dayanarak, marka hakkı sahibi veya kendi adına şikayette bulunabilirler. Ancak lisans sözleşmesi inhisari (tekel hakkı veren) nitelik taşımıyorsa lisans sözleşmesinde açıkça dava açma ve şikâyette bulunma yetkisi tanınmadığı durumlarda lisans alanın şikayet yetkisi yoktur. Bununla birlikte, inhisari olmayan lisans hakkı sahibi, SMK m. 158/2. maddesi uyarınca hak sahibine yapacağı bildirimin üzerinden üç ay sonra ve hak sahibinin bu süre içinde harekete geçmemesi durumunda yaptığı bildirimi de ekleyerek, kendi adına şikâyette bulunabilir

Şikâyet üzerine Cumhuriyet savcısı suç konusu eşya hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre el koyma koruma tedbiri alınması için gerekli işlemleri yapar ve gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir.  Ayrıca, mahkeme, esaslı bir zararın veya ani bir tehlikenin önlenmesini sağlamak amacıyla hakları ihlal edilmiş kişiler veya meslek birliklerinin talebi üzerine bu tür tedbir kararları verebilir.

Fikri Sınai Haklar Ceza Mahkemesi Hangi Suçlara Bakar

Fikri mülkiyet suçları 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71 ve 72. Maddelerinde, sınai mülkiyet suçları ise 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 30. maddesinde soruşturması ve kovuşturması şikayete tabi suçlar olarak düzenlenmiştir. Yargılaması Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemelerinin görev alanına giren bu suçlar şunlardır:

Marka Hakkına Tecavüz Suçu: 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 30/1. maddesinde düzenlenen marka hakkına tecavüz suçu.

Marka Koruması İşaretini Kaldırma Suçu

Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldırmaya ilişkin 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 30/2. Maddesinde düzenlenen marka suçu

Marka Hakkı Üzerinde Yetkisiz Tasarrufta Bulunma Suçu

Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunmayı yaptırıma bağlayan 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 30/3. Maddesinde düzenlenen suç

Eser Sahibinin İzni Olmadan Eserin Umuma Arz Edilmesi ve Yayımlanması Suçu: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71 ve 72. maddelerinde düzenlenen fikri mülkiyet suçlarından biri.

Başkasına Ait Esere Kendi Eseri Olarak ‘Ad Koyma’ Suçu: Eser sahibinin izni olmadan başka bir esere kendi eseri gibi ad koyma suçu.

Kaynak Göstermeme veya Yanıltıcı, Yetersiz Kaynak Gösterme Suçu: Eserlerde kaynak göstermeme veya yanıltıcı, eksik kaynak gösterme suçu.

Aleni Hale Gelmemiş Bir Eserin Muhtevası Hakkında Kamuoyuna Açıklama Yapma Suçu: Eser sahibi veya hak sahibi tarafından henüz kamuoyuna açıklanmamış bir eserin bu kişilerin izni olmadan kamuoyuna açıklanması suçu.

Tanınmış Birinin Adını Kullanarak Eser Çoğaltma, Dağıtma ve Yayımlama Suçu: Tanınmış bir kişinin adını kullanarak eser çoğaltma, dağıtma ve yayımlama suçu.

Bilgisayar Programlarıyla İlgili Fikri Mülkiyet Suçları: Bilgisayar programlarına ilişkin fikri mülkiyet haklarına tecavüz suçları.

Sınai Mülkiyet Hukuku ve Marka Patent Avukatlığı:

Marka ve patent avukatlığı, fikri ve sınai mülkiyet hakları alanına eğilen hukuk pratiğidir. Bu alandaki avukatlar, markaların, patentlerin, tasarımların ve diğer sınai mülkiyet haklarının tescili, korunması ve ihlali durumunda hukuki danışmanlık ve temsil hizmeti sunar.

Marka patent avukatları, marka, patent, tasarım gibi sınai mülkiyet hakları ile ilgili konularda; tescilli veya tescilsiz kullanım sayesinde kazanılmış olan hukuki hakları korumaya, markaların piyasadaki hukuk dışı kullanımlarını engellemeye, markalar, patentler tasarımlar ile ilgili davalarda ilgilileri temsil etmeye Türk Marka ve Patent Kurumu gibi resmî kurumlar nezdinde bir takım işlem ve itirazları yapmaya dair iş ve işlemleri yürütmektedirler. İşte marka ve patent avukatlığının temel görevleri ve hizmet alanları:

Marka ve Patent Avukatının Görevleri

Marka ve patent avukatlarının görevleri ve çalışma alanları şunlardır.

Danışmanlık Hizmetleri: Marka patent avukatları, müvekkillerine, marka ve diğer sınai mülkiyet hakları ile ilgili tüm konularda danışmanlık verir. Bu konular tescil süreçleri koruma araçları, lisans ve devir gibi hukuki işlemleri içerebilir.

Hukuki Koruma:

İhlallerin Takibi: Marka veya patent ihlali durumunda hukuki yollara başvurarak hak sahiplerini korur.

İhtiyati Tedbirler ve Dava Açma: Gerekli durumlarda, ihlalin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı aldırır ve dava açar. Marka ihlallerine karşı dava açma ve savunma marka patent avukatlığının temel çalışma alanıdır.

Lisans, Devir ve Diğer Hukuki İşlemler:

Lisans Anlaşmaları: Markaların ve patentlerin üçüncü kişilere lisanslanması konusunda anlaşmalar hazırlar.

Devir İşlemleri: Markaların veya patentlerin devri işlemlerini yürütür.

Marka ve Patent Avukatının Hizmet Alanları:

Sınai Mülkiyet Hukuku

Marka ihlallerine karşı dava açma ve savunma.

Marka yenileme, lisanslama ve devri işlemleri.

Coğrafi işaretler ve geleneksel ürün adlarının korunması.

Patent ihlallerine karşı hukuki koruma sağlanması patent ihlalinde dava açma ve savunma

Patentlerin lisanslanması ve devri.

Faydalı model başvuruları ve koruma, faydalı model ihlallerinde dava açma ve savunma

Tasarım ihlallerine karşı hukuki koruma, tasarım hakkı ihlallerinde dava açma ve savunma

Tasarım haklarının lisanslanması ve devri.

Entegre devre topografyaları ve yeni bitki türleri gibi diğer fikri mülkiyet haklarının korunması.

Gümrüklerde sınai mülkiyet haklarına yönelik koruma tedbirlerinin alınması.

Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar:

Edebi ve sanatsal eserlerin telif haklarının korunması.

Telif hakkı ihlallerine karşı hukuki işlem yapılması.

Marka ve Patent Avukatlarının Rolü

Marka ve patent avukatları, inovasyon ve yaratıcı çalışmaların korunmasında kritik bir rol oynar. Bu avukatlar, müvekkillerinin fikri ve sınai mülkiyet haklarını koruyarak, rekabet avantajı sağlamalarına yardımcı olur. Aynı zamanda, bu hakların ihlali durumunda etkili hukuki çözümler sunarak, müvekkillerinin zararlarını en aza indirmeye çalışırlar.

Marka ve patent avukatlığı, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması, yönetilmesi ve savunulması konularında uzmanlaşmış bir hukuk dalıdır. Bu alanda çalışan avukatlar, müvekkillerinin ticari başarılarını koruyarak ve destekleyerek, yenilikçi ve yaratıcı çalışmaların sürdürülebilirliğini sağlarlar.

Bursa ceza avukatı fikri ve sınai haklar ceza davalarında, davanın taraflarına avukatlık ve hukuki yardım hizmeti verir.