Kıdem Tazminatına Esas Ücret Veya Giydirilmiş Brüt Ücret Nedir?

Kıdem tazminatı hesabına esas alınan ücrete giydirilmiş brüt ücret denilmektedir. Kıdem tazminatı hesabına esas ücret işçinin son giydirilmiş brüt ücretidir.

Giydirilmiş brüt ücret;  çalışana yapılan ve süreklilik arz eden tüm hak ve ödemelerin brüt ücrete eklenmesi suretiyle bulunan ücreti ifade etmektedir.

Buna göre öncelikle işçiye yapılan ve devamlılık arz eden tüm ödemeler brüt ücrete dahil edilerek öncelikle giydirilmiş brüt ücret bulunmalıdır.

Yargıtay’a göre fazla çalışma arızi nitelikte olduğundan kıdem tazminatı hesabına esas giydirilmiş brüt ücrete dahil edilmemelidir. Aynı şekilde asgari geçim indirimi kıdem tazminatı hesabına esas ücrete dahil edilemez.

İşçiye sağlanan, servis, yemek, yakacak yardımı, eğitim, kira yardımı, bayram harçlığı gibi devamlılık arz eden tüm menfaatler giydirilmiş brüt ücret hesaplanırken işçinin son brüt ücretine ilave edilir. İşçiye sağlanan menfaatlerin ayni veya nakdi olmasına bakılmaz.

İşçiye düzenli olarak ödenen ikramiye veya prim varsa bunlar da işçinin son brüt ücretine eklenir.

Netten Brüte Ücret Hesaplama İçin Tıklayınız

Kıdem Tazminatında Tavan Ücret

Kıdem tazminatı hesabına esas ücret bir tavan ücret sınırlandırmasına tabidir. 1475 Sayılı İş Kanunu m.14/13 uyarınca İş Kanunu’na tabi işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.  Maliye Bakanlığı tarafından her yıl yayınlanan tebliğlere göre kıdem tazminat tavanı yeniden belirlenmektedir. 1 Temmuz 2022 – 31 Aralık 2022 dönemi için kıdem tazminatı tavanı 15.371,40 TL ‘ dir.

Kıdem tazminatı tavanında gösterilen tavan ücret brüt ücreti ifade etmektedir. Yukarıdaki linkten brüt ücretinizi hesaplayabilirsiniz.

Aşağıdaki tabloda yıllara göre kıdem tazminatı tavanı

Daha önceki dönemlerde gerçekleşmiş fesihlerden doğan kıdem tazminatları zamanaşımına uğradığından 2017 yılı öncesi dönemler tabloya alınmamıştır.

Kıdem Tazminatında Faiz

Kıdem tazminatına uygulanacak faiz türü, bu faizin başlangıç tarihi gibi hususlar da önem arz etmekte ve çok sorulmaktadır. Aşağıda kıdem tazminatı faizine ilişkin hususlar incelenmektedir.

Kıdem Tazminatı Davasında Faiz Türü

1475 Sayılı İş Kanunu 14. Maddenin 12 fıkrasında “Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder “denilmiştir. Kıdem tazminatına uygulanan faiz en yüksek banka mevduat faizidir.

En Yüksek Mevduat Faizi Nedir?

Bankalar mevduata uygulamayı düşündükleri ve fiilen uyguladıkları faizi her ay ayrı ayrı Merkez Bankası’na bildirmek zorundadırlar. Kıdem tazminatında, “fiilen uygulanan” faiz oranını dikkate alınmalıdır. Yargıtay’a göre, en yüksek faiz oranı bir yıllık vadeye uygulandığı için bir yıllık vade için ödenen faiz oranının dikkate alınması gerekmektedir.

Bankalarca mevduata fiilen uygulanan en yüksek faiz oranları Merkez Bankası internet sitesinde aylık olarak yayınlanmaktadır. Örneğin, bir yıl ve üzeri mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı 2022 yılı Eylül ayında yüzde 31, 2022 Ağustos ayında yüzde 31, 2022 Temmuz ayında ise yüzde 32,5 ‘ tir.

Kıdem tazminatı için uygulanması gereken faiz, ödeme gününün kararlaştırıldığı ya da temerrüdün gerçekleştiği zamanda (fesih tarihi) bankalarca bir yıllık mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı olmak zorundadır. Kıdem tazminatı uzun süre ödenmemişse izleyen yılların aynı aylarındaki faiz oranı dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır.

Mahkeme kararlarında en yüksek banka mevduat faizi uygulanacağına hükmedilmekte faiz oranı ise belirtilmemektedir. Bu nedenle faiz oranının belirlenmesi ile belirlenen bu oranın uygulamasını alacaklı veya avukatının yapması gerekir.

Kıdem Tazminatı Davasında Faiz Başlangıç Tarihi

Kıdem tazminatının fesih tarihi itibariyle ödenmesi gerekmektedir. Yargıtay kıdem tazminatı için mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faizinin başlangıç tarihinin fesih tarihi olması gerektiği görüşündedir. Fesih tarihinde ödenmeyen kıdem tazminatı için bu tarihten itibaren mevduata uygulanan en yüksek faiz talep edilebilir.

Kıdem Tazminatının Taksitle Ödenmesini Kabul Eden İşçi Faiz Hakkından Vazgeçmiş Sayılır.

Kıdem tazminatının fesih tarihinde ve tek seferde ödenmesi esastır. Bununla birlikte işçi ve işveren kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesi konusunda anlaşabilirler. Taksitle ödemeyi kabul eden işçi taksitlerin zamanında ödenmesi durumunda faiz talep edemez. Taksitlerden birinin veya bazılarının gününde ödenmemesi halinde TBK m.100 uygulaması ile fesih tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi talep etmesine ise bir engel yoktur.

Kıdem Tazminatı Ödeme Süresinin Geçmesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

İşverenin makul bir süre içinde kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçinin, işverene ihtarname çekmekle uğraşmasına gerek yoktur. Kıdem tazminatı yönünden işveren zaten temerrüde düşmüş durumdadır. Diğer işçilik alacakları yönünden ise Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin yeni içtihadı en geç arabuluculuk son tutanak tarihinde bu alacakların muaccel hale geleceği yönündedir. Bu nedenle bir iş hukuku avukatına başvurarak arabuluculuk sürecini başlatmak daha yararlıdır. Bu süreç sonucunda anlaşma olmaz ise yetkili iş mahkemesine başvurularak kıdem tazminatı davası ve varsa diğer işçilik haklarına ilişkin dava açılabilecektir.