Boşanma Davası Boşanan Kadının Soyadı
16 Mayıs 2021Boşanma Davasında İştirak ve Yoksulluk Nafakası
16 Mayıs 2021Yabancı Ülke Vatandaşlarının Türkiye` de Boşanmaları
1. Yabancıların Türkiye` de Boşanmaları
Her iki eşin de yabancı bir ülke vatandaşı olduğu çift Türkiye`de boşanabilir mi?
Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de boşanması, Türk hukuk sistemi içinde mümkündür. Bu yazımızda, yabancıların Türkiye’de boşanma süreçlerine dair merak edilen tüm detaylara yer verdik.
Konuyu birkaç ihtimalde ele almak uygun olacaktır.
Eşlerin yerleşim yeri Türkiye`de ise Türk Mahkemelerinde boşanabilirler. Örneğin sürekli yaşamak için Alanya`ya yerleşmiş bir Alman çift Türk Mahkemelerinde boşanma davası açabilir.
Eşlerin yerleşim yeri; Türkiye`de değilse;
5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun`un “Yabancıların kişi hallerine ilişkin bazı davalar” madde başlıklı 42. maddesinde;
“Madde 42 – (1) Türkiye`de yerleşim yeri bulunmayan yabancı hakkında vesayet, kayyımlık, kısıtlılık, gaiplik ve ölmüş sayılma kararları ilgilinin Türkiye`de sakin olduğu yer, sakin değilse mallarının bulunduğu yer mahkemesince verilir.”
Görüleceği üzere maddede sayılanlar çekişmesiz yargı işleridir. Yasa, Türkiye`de yerleşim yeri bulunmayan yabancıların Türk Mahkemelerinde çekişmeli yargı davası açmalarını öngörmemiş gibidir. Ancak biz yerleşim yeri Türkiye`de bulunmayan yabancıların Türkiye`de “sakin” olmaları halinde sakin oldukları yer mahkemesinde boşanma davası açabileceklerini düşünüyoruz.
Bu durumda uyuşmazlığa uygulanacak hukuk, aynı yasanın 4. maddesine göre, eşlerin müşterek milli hukukudur. Eşler ayrı ülke vatandaşlığında iseler bu durumda mutad mesken hukuku (yani Türk Hukuku) uygulanacaktır.
Yabancıların taraf olduğu davalarda tebligat gibi sorunlar nedeniyle davalar uzun sürebilmektedir. Tarafların boşanmada anlaşmaları ve her ikisinin de bir avukatla temsil edilmeleri halinde tebligat sorun olmaktan çıkmakta ve dava daha kısa bir sürede sonuçlanmaktadır.
2. Hangi Hukuk Geçerlidir? – Yabancıların Türkiye’de Boşanmasında Uygulanacak Hukuk
Yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye’de boşanma davalarında hangi hukuk kurallarının uygulanacağı, tarafların vatandaşlığına, ikamet adresine ve karşılıklı anlaşmalarına göre değişiklik gösterir. Bu noktada Türkiye’deki boşanma davalarında Türk Medeni Kanunu, Milletlerarası Özel Hukuk (MÖHUK) ve uluslararası sözleşmeler dikkate alınır.
2.1. Taraflardan Biri Türk Vatandaşıysa
Eğer boşanma davası açan çiftlerden biri Türk vatandaşı, diğeri yabancı uyrukluysa, Türk hukuku doğrudan uygulanır. Türk mahkemeleri, davanın her aşamasında Türk Medeni Kanunu hükümlerini esas alır.
Bu durumda:
- Boşanma sebepleri (zina, şiddetli geçimsizlik, terk vb.)
- Mal rejimi, nafaka, tazminat ve velayet gibi konular
tamamen Türk hukukuna göre karara bağlanır.
2.2. Her İki Taraf da Yabancı Uyrukluysa
Eğer her iki taraf da yabancıysa, boşanma davasında hangi ülke hukukunun uygulanacağı şu sıralamaya göre değerlendirilir (5718 sayılı MÖHUK’a göre):
a. Ortak Vatandaşlık Hukuku
Taraflar aynı ülke vatandaşıysa, boşanma davasında genellikle kendi ülkelerinin hukuku uygulanır. Örneğin iki Fransız vatandaşı Türkiye’de boşanmak istiyorsa, Fransız hukuku uygulanabilir. Ancak bu durumu mahkemeye belirtmek gerekir.
b. Ortak Yerleşim Yeri Hukuku
Tarafların farklı vatandaşlıkları varsa ancak ikisi de Türkiye’de ikamet ediyorsa, Türk hukuku geçerli olur. Türkiye’yi ortak yerleşim yeri olarak kullanan yabancı çiftler için Türk Medeni Kanunu esas alınır.
c. En Sıkı Bağ Kuralı
Tarafların ortak vatandaşlığı veya yerleşim yeri yoksa, mahkeme “en sıkı bağ” ilkesini esas alır. Hâkim, çiftin yaşam tarzı, ekonomik ilişkileri, ailevi düzeni gibi faktörleri değerlendirerek hangi ülkenin hukukunun uygulanacağına karar verir.
2.3. Tarafların Hukuk Seçme Hakkı (İrade Serbestisi)
MÖHUK kapsamında, yabancı eşler aralarında yaptıkları yazılı anlaşma veya mahkemeye sundukları beyan ile boşanma davasında hangi ülke hukukunun uygulanacağını seçebilirler. Bu seçme hakkı:
- Dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir
- Türk mahkemesi tarafından kabul edilebilir olmalıdır
- Seçilen hukukun Türk kamu düzenine aykırı olmaması gerekir
2.4. Türk Mahkemelerinde Yabancı Hukukun Uygulanması
Mahkeme, tarafların vatandaşı oldukları ülke hukukunu uygulamaya karar verirse:
- İlgili ülke yasaları araştırılır (gerekirse uzman görüşü alınır)
- Karar bu hukuka göre verilir
- Ancak seçilen ülke hukukunda Türk kamu düzenine aykırı hükümler varsa (örneğin kadın-erkek eşitliğini ihlal eden bir sistem), bu hükümler uygulanmaz
2.5. Özet Tablo: Hangi Hukuk Uygulanır?
Tarafların Durumu | Uygulanacak Hukuk |
Biri Türk vatandaşı, diğeri yabancı | Türk Hukuku |
Her ikisi de aynı yabancı uyruklu | Ortak vatandaşlık hukukları (örn. Fransız) |
İkisi farklı ülke vatandaşı, Türkiye’de yaşıyor | Türk Hukuku |
Ortak yerleşim yeri yok | En sıkı bağ kuralına göre belirlenir |
Taraflar ülke hukuku seçmişse | Seçilen ülke hukuku (şartlara bağlı) |
Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de boşanması durumunda hangi ülke hukukunun uygulanacağı, dava dosyasının özelliklerine göre değişir. Bu süreçte hem Türk Medeni Kanunu hem de milletlerarası hukuk kuralları devreye girer. Doğru bir hukuk seçimi, dava sürecinin sağlıklı ilerlemesi açısından kritik öneme sahiptir.
Her iki eşin de yabancı bir ülke vatandaşı olduğu bir çift Türkiye`de boşanabilir mi?
Bu konuyu birkaç ihtimalde ele almak uygun olacaktır.
Eşlerin yerleşim yeri Türkiye`de ise Türk Mahkemelerinde boşanabilirler. Örneğin sürekli yaşamak için Alanya`ya yerleşmiş bir Alman çift Türk Mahkemelerinde boşanma davası açabilir.
Eşlerin yerleşim yeri; Türkiye`de değilse;
5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun`un “Yabancıların kişi hallerine ilişkin bazı davalar” madde başlıklı 42. maddesinde;
“Madde 42 – (1) Türkiye`de yerleşim yeri bulunmayan yabancı hakkında vesayet, kayyımlık, kısıtlılık, gaiplik ve ölmüş sayılma kararları ilgilinin Türkiye`de sakin olduğu yer, sakin değilse mallarının bulunduğu yer mahkemesince verilir.”
Görüleceği üzere maddede sayılanlar çekişmesiz yargı işleridir. Yasa Türkiye`de yerleşim yeri bulunmayan yabancıların Türk Mahkemelerinde çekişmeli yargı davası açmalarını öngörmemiş gibidir. Ancak biz yerleşim yeri Türkiye`de bulunmayan yabancıların Türkiye`de “sakin” olmaları halinde sakin oldukları yer mahkemesinde boşanma davası açabileceklerini düşünüyoruz.
Bu durumda uyuşmazlığa uygulanacak hukuk, aynı yasanın 4. maddesine göre, eşlerin müşterek milli hukukudur. Eşler ayrı ülke vatandaşlığında iseler bu durumda mutad mesken hukuku (yani Türk Hukuku) uygulanacaktır.
Yabancıların taraf olduğu davalarda tebligat gibi sorunlar nedeniyle davalar uzun sürebilmektedir. Tarafların boşanmada anlaşmaları ve her ikisinin de bir avukatla temsil edilmeleri halinde tebligat sorun olmaktan çıkmakta ve dava daha kısa bir sürede sonuçlanmaktadır.
3. Yabancıların Türkiye’de Boşanması Sık Sorulan Sorular
3.1. Türkiye’de Yabancıların Boşanması Mümkün mü?
Evet, Türkiye’de ikamet eden veya Türkiye’de evlenmiş yabancı uyruklu bireyler, Türk mahkemelerinde boşanma davası açabilirler. Ayrıca bir taraf Türk vatandaşıysa, Türk Medeni Kanunu hükümleri geçerlidir.
3.2. Yabancıların Türkiye’de Boşanmasında Gerekli Şartlar Nelerdir?
Yabancıların Türkiye’de boşanma davası açabilmesi için şu şartlar aranır:
- En az bir tarafın Türkiye’de ikamet etmesi
- Evliliğin resmi olarak kayıtlara geçmiş olması
- Gerekli belgelerin noter onaylı ve yeminli tercüme ile sunulması
3.3. Yabancıların Türkiye’de Boşanmasında Hangi Hukuk Uygulanır?
Taraflardan biri Türk vatandaşıysa, Türk Medeni Kanunu esas alınır. Her iki taraf da yabancıysa, kendi ülke hukukları karşılaştırılarak hangisinin uygulanacağı mahkemece belirlenir.
3.4. Tanıma ve Tenfiz Nedir?
Yurt dışında boşanan çiftlerin bu kararın Türkiye’de uygulanması, tanınması, icra edilmesi için tanıma veya tenfiz davası açması gerekebilir. Ancak son yıllarda yapılan değişikliklerle yabancı mahkemeden alınan boşanma kararının nüfus kütüğüne işlenmesi idari başvuru ile de mümkün hale getirildiğinden; nafaka vs için icra takibi başlatmak gibi icra infaz işlemleri yapılmayacaksa tanıma ve tenfiz davası açmadan önce nüfus müdürlükleri ve konsolosluk gibi idari makamlara başvur yapmanız tavsiye olunur.
- Tanıma davası: Yalnızca boşanma kararının Türkiye’de tanınması için açılır.
- Tenfiz davası: Nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi kararların Türkiye’de uygulanabilmesi için gereklidir.
3.5. Yabancıların Türkiye’ de Boşanma Süreci Ne Kadar Sürer?
Dosyanın içeriğine, tarafların anlaşmalı ya da çekişmeli olmasına göre süre değişebilir. Anlaşmalı boşanmalar genellikle birkaç ayda sonuçlanırken, çekişmeli davalar bir yılı aşabilir.
3.6. Gerekli Belgeler Nelerdir?
- Evlilik belgesi
- Pasaport ve kimlik fotokopileri
- Türkiye’de ikamet izni (varsa)
- Vekaletname (avukat aracılığıyla işlem yapılacaksa)
- Bu belgelerin Yeminli ve noter onaylı tercümesi
3.7. Türkiye’ de Avukat ile Boşanmak Zorunlu mu?
Avukat tutmak zorunlu değildir ancak özellikle yabancıların dahil olduğu davalarda bir boşanma avukatı ile çalışmak çok önemlidir. Yanlış yapılan başvurular, davanın reddine veya uzamasına yol açabilir.
3.6. Türkiye’de Boşanan Yabancılar İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Konsolosluk işlemleri: Boşanma kararı, ilgili ülkenin konsolosluğuna da bildirilmelidir.
- Çocuk varsa velayet ve yurtdışı çıkış izinleri dikkatle planlanmalıdır.
- Mal paylaşımı ve nafaka kararlarının kendi ülkelerinde geçerliliği için ek yargısal işlemler yapılması gerekebilir.
Sonuç
Yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye’de boşanması hukuken mümkündür ve hukuki süreçlerde genellikle olduğu üzere belirli prosedürlere tabidir. Sürecin sağlıklı ve hızlı ilerlemesi için uzman bir avukattan destek alınması önemlidir. Doğru adımlarla, Türkiye’de boşanma süreci sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir.
Demirbaş Hukuk Bürosu – Avukat Hüseyin Demirbaş
35 Comments
Merhaba üstad , eğer iki eş (yabacı) anlaşmalı boşanmak istiyorsa ve bunlar protokol için Türkiye ye gelmek zorunda kalır mı ?
Anlaşmalı boşanma da , anlaşılan hususları mahkeme huzurunda bizzat teyit etmek gerekeceğinden sorunuzun cevabı evettir.
Merhaba hocam yabancı uyruklu Türkiye`de ikamet eden boşanma dilekçesini nereye vermesi gerekir
Merhaba. Aile mahkemelerine, o yerde aile mahkemesi bulunmuyorsa asliye hukuk mahkemelerine
Merba ben Turkmenistn watandasyim esimde oyle burda Turkitede bosnma davasi acabilrmiys ve esler birnde otrma izn yok nasil yardmci olabilrsnz.
Merhaba , ben yeni evlilik yaptim daha iki ay oldu , ve boşanmak istiyorum Türkmenistan vatandaşıyım nasıl yol tutmalıyım, evlilik kimligimde kabul görüldü
merhaba, mısır uyruklu çiftin Türkiye de anlaşmalı boşanma davasında nelere dikkat etmek gerekir. protokol mısır aile hukukuna göre mi düzenlenmelidir.
Merhaba hocam.
Eşim alman vatandaşı, ben ise Türk vatandaşıyım.
Türkiye’de boşanma davası ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma davası ise çok hızlı bir şekilde sonuçlanabilir
Merba ben Turkmenistn watndasym esimde oyle biz Turkiyede bosnma davasi acabilrmiys
Merhaba hocam ben Türkmenistan vatandaşım eşimde 3senedir ayrı yaşıyorum ve arilmak istedimi defalarca söyledim o istemiyor tehtit ediyor nereye gitmem gerekir çocuğumda var. Onun aylesinde kalıyor alabilcakmim Çocuğumu
Nereye gitmem gerekir
Merhaba hocam biz yabanci uyruklu olup anlasmali bosanmak istiyoruz ama bir tarafin ikameti yok kacak kaliyor. Bu durumda nasil olur?
Türk kökenli (türk konsosloslugunda evlenmis ciftler) Alman vatandasi ciftler Türkiyede anlasmali bosanma davasi acabilirmi?
Açabilirler
Kolay gelsin hocam kız arkadaşım 12 senedir turkiyede yaşıyor turkmenistanda evli 15 snee. Olmuş ayrılalı kocası boşanmayinted ediyor gıcıklık olsun diye turkiyeden nası bir dava açabiliriz boşanmak için tek taraflı
Merhaba hocam esımle ban turkmenıstanlı yabancı kımlık yok turkıyede bosanabılırmıyız ıkımızde turkıyede
Üstadım Müvekkil ve eşi çifte vatandaş olup, Almanya ülkesinde yaşıyorlar. Türkiye’de çekişmeli boşanma davası ikame edilebilir mi?
Merhaba iki Türkmenistan vatandaşı arkadaşım var karı Koca Türkiye de yaşıyor ikisde oturma izinleri var Türkiye’de boşanma imkanı varmı var ise yardımcı olur musunuz teşekkür ederim kolay gelsin
Ben Özbekistan vatandaşıyım ama şimdi Türkiye’de çalışıyorum Türkiye’de yaşayarak özbekistan’da olan eşimle boşanabilir miyim?ı
Ben Özbekistan vatandaşıyım ama şimdi Türkiye’de çalışıyorum Türkiye’de yaşayarak özbekistan’da olan eşimle boşanabilir miyim?
Merhaba sayın Demirbaş. Eşim ve ben Alman vatandaşıyız. Türk vatandaşlığımız yok. Mavi kartlarımız var. 6 yıl önce boşanma davası açtım eşimde karşı boşanma davası açtı. Daha sonra davalar birleştirildi. Eşim. İki çocuğumu şahit gösterdi birinin ifadesi Almanya’da alınıp gönderildi fakat diğeri ifade vermiyor. Bu durumda illa ifadesi gerekiyormu? Böyle uzayacakmı?
Anlaşıldığı kadarıyla tanıkların beyanları uluslararası istinabe yoluyla alınıyor. Dava zaten epeyce uzamış, tanık gelmiyorsa mahkemece dinlenmesinden vazgeçilmesini talep etmeniz uygun olur.
Merhabalar
Yabancı olarak Türkiye’de yaşıyoruz ve ev almakla de Türk vatandaşıyz. Bir Türk vatandaşı olarak aile mahkeme de boşanma davası açabilir miyim?
Hocam ben ve eski eşim belçika vatandaşımız ve belçikada boşandıktan.Türkiyede boşanma davası açmamız lazım mı?Çünkü 2004 yılında türkiyede evlendik ama ben belçika vatandaşıyım Türk vatandaşlığına yok.
Merhaba nasılsınız?
Endonezya vatandaşı olan kadın Endonezya vatandaşı olan kocasından Türkiye de boşanma davası açabilir mi?
merhaabalar hocam ben romanya vatandaşı ile 2001 senesınde türkıyede evlendım romanyada iken 2cocugumuz oldu türkıyede resmı olarak evlendık evliliği yaptıktan bır kac gun sonra eşim cocuklarıda alarak turkıyeden kaçtı ınternetten kendıısıne ulaştım ama benden para teklıf ettı boşanmak ıcın 22 yıldır türkıyede kaydu kuydu yok beraber deyılız aslıye mahkemesıne gıttim durumu anlattım bana davanın 10 ıle 15 sene surecegını soyledıler şok oldum kendısı kayıp avrupada cesıtlı yerlerde kalıyor türkıyeye hıc gelmedı acılen boşanmak istiyorum nasıl bir yol izlemeli teşekkürler
Konuyu değerlendirebilmek için 0224 272 19 09 veya 0542 120 86 16 numaralı telefonlardan arayabilirsiniz.
Mrb hocam Özbek vatandaşiyin ve Özbekistanda türk vatandaşiyle evlilik yaptık boşanmak için Özbekistana gitmemiz gerekirmi yoksa Türkiyada boşanabilirmiyiz
Merhabalar erkek arkadaşım alman vatandaşı 14 senedir eşinden ayrı yaşıyor 2buçuk sene oldu boşanma davası açalı fakat karşı taraf yüklü miktar para istiyor mahkeme bir türlü boşamadı almanyadan istenen evrakların gelmemesi sebep gösteriliyor daha ne kadar uzatacaklar anlayamadım
Slmlar hocam
Ben ve eşim alman vatandaşıyız ikimizinde mavi kartı var. Türkiyede evlendik evlendiğimizde ben türk vatandaşıyıydım. Türkiyede boşanabiliyormuyum. Eşim beni aldattı ve alman hukukuna göre bu normal ama türk hukukuna göre farklı. Şimdi almanyada boşanırsam çocuklarımın velayetini alamıyorum ama türkiyde durum farklı aldatma olduğu için ve bu aldatmayı kanıtlaya biliyorum. Bana nasıl yardım edebilirsiniz bu konuda
Türkiye’de boşanma davası açmanız da mümkün
Selamlar, eşim ve ben hem Amerikan hem de Türk vatandaşıyız ancak 12 yaşındaki oğlumuz sadece Amerikan vatandaşı… yıllardır Amerika’da yaşıyor ve çalışıyoruz. Türkiye’de ailelerimiz dışında bir yerleşimimiz yok. Bu arada hem Amerika hem de Türkiye’de ayrı ayrı evlendik. Ancak eşim, 1 hafta kadar önce ansızın Türkiye’de çekişmeli boşanma davası açmış, henüz elime kesin tebligat geçmedi! Ben de Amerika’da ona karşı dava açmayı düşünüyorum. Bu durumda benim anne ve hiçbirşey konuşulmadan terk edilen eş olarak izlemem gerekli en doğru yol nedir? Her iki ülkede de avukat mı edinmem gerekli? Burada dava açabilirmiyim? Şimdiden çok teşekkür ediyorum, saygılarımla ..
Türkiye’de açılan davaya Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi gibi usul konuları ve esas yönünden cevap vermeniz tavsiye olunur. Bunu bir avukat aracılığıyla yapabilirsiniz. Amerika’da bir dava açmanız mümkün olabilir. Bunun detaylarını oradaki bir avukatla konuşmanız daha uygun olacaktır. Türk mahkemelerinde karşı dava açma hakkınız da bulunmaktadır.
Merhaba,
Ben alman vatandaşıyım türkiyede türk vatandaşıyla evlenmiştim.
İki hafta evvel anlaşmalı olarak Türkiyede boşandım.
Alman Mahkemesinde de yakında boşanıcağım.
İlerde Almanyada vatandaşlığımla yeniden başkasıyla evlenmek istersem ne kadar zaman sonra nikah kıyabilirim?
Merhaba,
Sorunuz Almanya’ da iddet müddeti gibi bir uygulanmanın bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa süresinin ne kadar olduğu ile ilgilidir. Bildiğimiz kadarıyla Almanya Federal Cumhuriyetinde Türkiye’dekine benzer bir iddet müddeti uygulaması yoktur. Yine de bu konuyu Almanya’da bir avukata sorarak öğrenmeniz tavsiye olunur.